Eski
Yugoslavya sınırları içerisinde, bugün kuzeyinde Bosna-Hersek, doğusunda
Sırbistan, güneyinde Kosova, batısında Karadağ ile çevrili olan 8687 km2
büyüklüğünde bir vilayet olan Sancak, XV.nci yüzyılda Osmanlı hakimiyetine
girerek Türkler'in yerleşmesine sahne olmuştu.
Daha sonra
1877-78 savaşı ile Avusturya- Macaristan imparatorluğuna geçici olarak verilen
Sancak vilayetinde Türkler, XIX
1980
yıllarında TİTO'nun ölümüyle dağılma sürecine giren Yugoslavya, 1991 yılında
parçalanınca Sancak vilayetinde Sırp ve Karadağ zulmü ile Türk kıyımı tekrar
başlamıştır.
Bugün
350.000 Müslüman’ın yaşadığı ve Türk-Osmanlı karakterini yansıtmakta olan
vilayette Sırp-Karadağ ve Bosna-Hersek arasındaki mücadeleye karşı Türk ve
Müslümanlar "Sancak Milli Müslüman Meclisi"ni kurarak haklarını
korumaya çalışmaktadırlar.
Ancak Sırp
ve Karadağ vahşeti Sancak'ta bir türlü son bulmamaktadır. Bunların tek ve
öncelikli gayesi Türk ve Müslümanları korkutmak, yıldırmak, öldürmek ve göçe
zorlamaktır. Bütün bunlara rağmen Sancak
Türkleri vatan topraklarında yaşamak, üzere mücadeleye devam etmeye karar
vermişlerdir. Atalarının kanıyla sulanmış topraklarını Sırp süngüsü korkusu ile
terk etmeye niyetleri olmadığını da devamlı açıklamaktadırlar.
.jpg)
internetten
SANCAK
TÜRKLERİ
Eski Yugoslavya sınırları içerisinde,
bugün kuzeyinde Bosna-Hersek, doğusunda Sırbistan, güneyinde Kosova, batısında
Karadağ ile çevrili olan 8687 km2 büyüklüğünde bir vilayet olan Sancak, XV.nci
yüzyılda Osmanlı hakimiyetine girerek Türkler'in yerleşmesine sahne olmuştu.
Daha sonra 1877-78 savaşı ile Avusturya-
Macaristan imparatorluğuna geçici olarak verilen Sancak vilayetinde Türkler,
XIX .ncu yüzyılda Rusya 'nın teşvikleri ile Sırbistan ve Karadağ'ın soykırımına
uğramışlardır. İşkence, etnik ayrımcılık ve göçe zorlama sonucu Sancak Türkleri
Türkiye'ye göçe başlamıştır.
1980 yıllarında TİTO'nun ölümüyle
dağılma sürecine giren Yugoslavya, 1991 yılında parçalanınca Sancak vilayetinde
Sırp ve Karadağ zulmü ile Türk kıyımı tekrar başlamıştır.
Bugün
350.000 müslümanın yaşadığı ve Türk-Osmanlı karakterini yansıtmakta olan
vilayette Sırp-Karadağ ve Bosna-Hersek arasındaki mücadeleye karşı Türk ve
müslümanlar "Sancak Milli Müslüman Meclisi"ni kurarak haklarını
korumaya çalışmaktadırlar.
Ancak Sırp ve Karadağ vahşeti Sancak'ta
bir türlü son bulmamaktadır. Bunların tek ve öncelikli gayesi Türk ve
müslümanları korkutmak, yıldırmak, öldürmek ve göçe zorlamaktır. Bütün bunlara
rağmen Sancak Türkleri vatan topraklarında yaşamak, üzere mücadeleye devam
etmeye karar vermişlerdir. Atalarının kanıyla sulanmış topraklarım Sırp süngüsü
korkusu ile terk etmeye niyeti olmadığını da devamlı açıklamaktadırlar.
KOSOVA ve
SANCAK TÜRKLERİ
Nüfus :
80.000
Bulundukları
başlıca şehirler : Kosova, Sancak, Priştine, Momuşo, Gilan, Dohırçan, Mitroviça
İlk göç :
5. yy.
Bölgedeki
Türk toplulukları : Balkan Türkleri
Siyasi ve
idari konumları : Bulundukları ülkenin idari yapısına uymaktadırlar . Kendi
diline, dinine, örf, gelenek-görenek ve kültürüne yüzyıllarca şuurlu bir
şekilde sımsıkı bağlı kalan Türk azınlığı, yaşadıkları ülke adına İkinci Dünya
Savaşı'na katılmış, şehitler vermiştir .Ama ne yazık ki , savaştan sonra diğer
milletlerin hukuki varlığı kabul edilirken, yaşadıkları ülkenin en sadık
vatandaşları olan Türk toplumunun varlığı ancak 1951 yılında kabul edilmiştir.
TARİHÇE
Yugoslavya'da
yaşayan Türkler'in mazisi 5. yüzyıla dayanır. Bu yüzyılda Avarlar'ın,
Peçenekler'in, Uzlar'ın, Kumanlar'ın buralara yerleştiklerini biliyoruz.
Özellikle Kosova Meydan Muhaberesi'nden ( 1389 ) sonra 6 asırlık bir dönem
içerisinde diğer milletlerle beraber huzurlu bir şekilde yaşamışlardır.
Osmanlılar'ın buralara ayak basmasıyla 1912 yılına kadar her alanda faaliyet
gösteren Türkler, Balkan Harbi'yle birlikte ( 1912 ) okulları kapatılarak,
baskı altına alınmışlar ve göçe zorlanmışlardır. Kosova'da 40.000-50.000
arasında Türk yaşamaktadır. 1990'11 yıllarda Doğu ülkelerinde esen demokrasi
rüzgarları Yugoslavya'yı da etkisi altına almış ve tek partili sistemden çok
partili sisteme geçilmiştir. Kosova Türkleri bundan yararlandı. Tek partili
sistemde milli azınlıkların hakları aynı parti altında garanti altına
alınmıştı. Çok partili sisteme geçilince, Türk toplumu kendi varlığını
koruyabilmek için bir siyasi örgütte toplanma ihtiyacını duydu. 19 Temmuz
1990'da Prizren'de Türk Demokratik Birliği Partisi kuruldu. Partinin
kurulmasıyla bunalımlı günler geçiren Türk toplumu rahatlamıştır. Ayrıca Türk
okullarının kapatılması ve Türk soyluların maruz kalabilecekleri ayırımcılık
büyük ölçüde giderilmiştir.
EĞİTİM
Bugün
Kosova'da Prizren Momuço, priştine, Gilan, Dohırçan, Mitroviça ve Vıçıtırn
yerleşim merkezlerinde toplam 11 ilköğretim okulunda 1952, 3 anaokulunda 90
olmak üzere toplam 2.048 öğrenci okumaktadır. Ayrıca 6 Lisede 444 ve Priştine
Üniversitesi'ndeS0 öğrenci olmak üzere bu sayı toplam 2.532'ye ulaşmıştır.
Bunların yanı sıra devlet imkanlarıyla haftada bir çıkan Tan Gazetesi ile Türk
Demokratik Birliği'nin yayın organı Sesimiz gazetesi, Çevren, Çığ,Kuş, Bay,
inci dergileri ; günde yarım saat haber yayını yapan priştine Televizyonu ve
yerel radyolar bulunmaktadır. Kosova ve Sancak Türkleri, Balkanlardaki diğer
Türk toplulukları gibi dil ve kültürlerine bağlı kalmanın çabasını göstermekte
ve Türkiye'ye bağlılıklarını a sürdürmektedirler.
SANCAK
TÜRKLERİ