Ürüng Ay Toyon

Hakas Türklerine ait Üzerinde Hilal olan bayrak.

AY Türkçe "Yaratmak" "Türetmek" fiilinin karşılığıdır. Mircea Eliade'ya göre Ay, Güneşten farklı olarak halden hale girer. Doğar, Büyür, Küçülür ve 3 gün ölür. Ve yeniden doğar. Ayın bu döngüleri, Arkaik insanın bilinçaltında, "Öteki Dünya" ve "Yeniden Doğuş" fikrinin ve bunlarla ilgili mitolojilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

İnsanoğlundaki sonsuz yaşama isteği, zamanın "çizgisel" değil "döngüsel" olduğu düşüncesini doğurmuştur. Doğa hiçbir zaman "Ölmez", sonsuza kadar "Yeniden Doğar". İnsan neden "Yeniden Doğmasın..?

"Ay Tengrinin", Türk Yakut Mitlerindeki Antropomorfik görüntüsü, Ürüng Ay Toyon'dur. Yani "Beyaz Yaratıcı Tanrı".. Ay büyük Şamanların Atasıdır. Ata Şamanlar, Ayın gökyüzündeki görünümüne ve konumuna göre Savaş zamanlarını haber verir. Uygur Türkleri, Kağanlar için "Ay Tengride Kut Bulmuş" ifadesini kullanırdı. Türk kozmolojisinde Hilal, Boğanın boynuzlarına da benzetilir ve Oğuz Kağan ile de özdeşleştirilir. Türk dilinde "Ay" ile başlayan ve "Ay" ile biten yüzlerce kelime vardır..


Nuray Bilgili..