 |
Selahaddin Eyyubi’nin Türk olup olmadığını,
şeceresinden tam olarak hangi millete mensup olduğunu bilinmese de o dönemde
kardeşlerine verilen isimlerden hareket ederek mensubiyetini bulmak kolay olacaktır.
Yazar Necdet Sevinç, bir yazısında "Selçuklular’ın ve Zengi’lerin
hizmetinde büyük emirler olarak çalışan Selahaddin Eyyubi’nin babası Necmettin Eyyubi Azerbaycan'daki kesif Türkmen boyları arasında yerleşmiştir ve Türk’tür.’ diyor.
Necdet Sevinç, İdris Bitlisi’nin
Şerefname’de Eyyubi ailesinin Ravende Kürtlerinden geldiklerinin belirtildiğini
ancak bu bilgilerin yanlış olup, Şerefname’de dahi bu tezin "tarih
bilginlerinin ve araştırmacıların rivayetlerine" bağlı olduğunu açıklıyor.
Sevinç: "Bazı İslam kaynakları, Selahaddin Eyyubi’nin 758 yılında
Basra’dan Azerbaycan’a sürgün edilen, nakledilen veya göçen Yemen Araplarından
Ravvad b. El-Müsenna El-Ezdi’nin soy kütüğüne kaydederler. Rivayete göre bu
aile Azerbaycan’daki Hezbaniyye Kürtleriyle karışmış, daha sonra da Kuzey
Irak’a dönerek Selçuklular’ın ve Zengi’lerin hizmetine girmiştir. "
Sevinç’e göre, İdris Bitlisi muhtemelen ’Ravvad Araplarını’ ’Ravende Kürtleri’
olarak değiştirmiştir. Muhtemelen Şerefname’de yazılanlar bir şekilde yabancı kaynaklara
girmiştir ki yazarlar ona benzer şeyler anlatmaktadır.
Harzemşah Tekeş, bugünkü
Türkmenistan’da defnedilmiş olup, 1200 yılında vefat etmiştir. Selahaddin
Eyyubi 1137-8 yılında doğuduğuna göre, Sultan Tekeş aradığımız ata olamaz.
Selçuklu Tekeş ve Tutuş kardeşleri
Sultan Malikşah’ın oğullarındandır. Tutuş Damascus dolaylarını yönetmiştir,
Rıdvan ve Dukak adında iki tane oğlu vardır. Onun dışında sülalesi hakkında
bilgi bulunamadı. Fakat Tekeş hakkında ilginç bir tesadüf var. Dönemin
tarihçilerden biri olan İbn al-Athir, 1094 yılında Sultan Berk Yürük’ün amcası olan
Tekeş’in öldürüldüğünden bahsediyor. Berk yürük Tekeş’in oğlu Ahmet’i de bir
müddet Tikrit kalesinde hapsetmişti ve daha sonra öldürmüştü. Hatırlarsanız,
Selahaddin Eyyubi de Tikrit doğumludur. Ahmet bin Tekeş’in sülalesi hakkında
bundan başka bilgi yoktur. Oğlu var mı yok mu, başka kardeşleri de var mı yok
mu bilinmiyor.
Selahaddin’in dayısı Şihabeddin Mahmud
bin Tokuş’un sülalesini tam olarak çıkartamasak da, Türk olduğu neredeyse yüzde
yüz bir ihtimaldir. Tekeş, Tokuş, Tekiş - bunların hepsi eski Türk adlarıdır.
Türk Dil Kurumu, bu isimlerin anlamlarını şöyle veriyor.
Tekiş: 1. Her şeyin sonu, bitimi 2.
Boynuzsuz keçi
Tekeş: 1. Cenkçi, savaşkan 2.
Birbirine uygun.
Tokuş: Savaş
Referans ettiğimiz sözlükte, öz Türkçe
ad olmayan isimlerin yanında ’Far.’ veya ’Ar.’ yazılmaktadır. Has Türk
isimlerin yanında hiç bir şey yazılmaz, dolayısıyla görebiliriz ki
Tekiş/Tekeş/Tokuş özbeöz Türk isimlerdir. Buradan Selahaddin’in dayısının ve
dolayısıyla da annesinin büyük ihtimalle Türk olduklarını çıkarabiliriz.
Selahaddin
Eyyubi’nin Kardeşleri,
Selahaddin hakkındaki önemli bir bilgi
de kardeşlerinin isimlerinden elde edilebilir. Baktığım bütün kaynaklarda,
Şerefname dahil, Selaheddin Eyyubi’nin kardeşlerinin isimleri şu şekilde
verilmiştir: Şahinşah, Tuğtekin, Tacilmülk Büri, Seyfettin Ebu Bekir, Turanşah,
Sitt al-Sham Hatun, ve Rabia Hatun. Bu isimlerden Tuğtekin, Büri, ve Turanşah
gibi isimleri Türklerden başka kimsenin taşıması mümkün olamaz. Necmettin
Eyyubi Türk olmasa dahi çocuklarına öz Türkçe isimler koyması ilk olarak eşinin
Türk olduğunu ve ailenin Türklere ve Türklüğe ne derece yakın olduğunu
göstermektedir. Selahaddin Eyyubi’nin Türklükle hiç bir bağlantısı yok ise,
kardeşine niye ’Türk dünyası hükümdarı’ anlamına gelen Turanşah gibi bir isim
verilsin?
Selahaddin
Eyyubi’nin Kimliği,
Araştırma sonuçlarına bakarsak, ‘Selahaddin
Eyyubi Türk’tür’ diyenlerde büyük bir haklılık payı var. Sonuç olarak,
Selahaddin Eyyubi kan olarak yarı-Türk’tür ve karısı da Türk’tür. Kan hücreleri
sayacak olursak, Selahaddin Eyyubi’nin çocukları da 3/4 Türk’tür. Eyyubi ailesi
uzun yıllardır Selçuklulara bağlı Zengi ailesine komutanlık ve idareci
görevlerinde hizmet etmiştir ve köklü Türk ailelerine kız alıp vermişlerdir.
Eyyubi devlet simgesi dahi Selçuklular gibi kartaldır. Bugünkü Mısır bayrağında
bulunan kartalda Selahaddin Eyyubi’den kalan bir mirastır. Bu açıdan bakılırsa,
Türklerin Selahaddin Eyyubi’ye Türk olarak sahip çıkması ve bazı yabancıların
Selahaddin Eyyubi’ye ’Selçuklu’ veya ’Türk komutanı’ demeleri de son derece normaldir.
Çünkü her bakımdan Eyyubi ailesi Türklerle kaynaşıp aynı hedeflerin peşinden
savaşmışlardır.
Buradan hareketle büyük Türk komutanı
Selahaddin Eyyubi’nin mensubiyetini kavramak ve hangi etnik gruba dahil
olduğunu söylemek mümkün olacaktır. Ayrıca Malazgirt Savaşı’nda biz size vatanımızı
kattık, size yirmi bin kişilik kuvvetle yardımcı olduk diyenlerin söylemlerinin
birer safsata olduğu görülecektir. Malazgirt Savaşıyla Anadolu’nun kapıları
sadece Türklere açılmış, daha yurt olma merhalesindedir. Bundan sonra
Anadolu’da bulunan birçok değişik gruplarla, farklı zamanlarda savaşlar
yapılmıştır.
Necdet Sevinç’in deyimiyle o dönemde
2-2.5 milyon olan Anadolu nüfusundan, 20 bin Kürt kuvveti çıkarmak mümkün
değildir. ’Kaldı ki Kürtlerin Anadolu’da eskiden beri kalabalık kitleler
halinde yaşadığını şuur altına yerleştirmek amacını güden bu asılsız iddiayı
teşvik edecek bir tek ciddi kayıt da yoktur!’
Ancak 1176 yılında yapılan
Miryokefalon Savaşından (Eğridir Gölü yakınlarında) sonra batılılar Anadolu’ya
Türklerin yurdu, yaşadığı yer anlamına gelen Türkiye demeye başlamışlardır.
Hiç kimse kendi yurtlarını
başkalarının topraklarına ve vatanlarına katmadı. Türkler Anadolu’yu kanları ve
canları pahasına yurt edindi. Dünya durdukça bu, devleti ebed müddet anlayışı
devam edecektir. Bu topraklar üzerinde yaşamak isteyen her kesimden
kardeşlerimizde hep birlikte bu vatan ve bayrak altında yaşamaya devam edecektir.
Çünkü Anadolu zor coğrafyadır. Bu coğrafyada yaşamak zor iştir. Bölünüp
parçalanmadan hep birlikte el ele verirsek üstesinden gelemeyeceğimiz hiç bir
şey yoktur.
SAYGILARIMLA
Aybars Karlıdağ
KAYNAKÇA :
1-Necdet Sevinç, "Selahaddin
Eyyubi Türktür - 5" Yeniçağ Gazetesi, 9 Ekim 2004.
2-Türk Erkek Adları, Türk Dil Kurumu
İnternet Sitesi
3- Eyyubi Hanendanlığı, Öztürkler
Sitesi.