ORDU ;
Ordu
;Kapıkulu askerleri , eyalet askerleri , akıncılar ve Yardımcı kuvvetlerden oluşurdu.
FATİH DEVRİ
;
İSTANBULUN
ALINMASI ;
Önce
boğazın en dar yeri olan ve daha öncede Yıldırım Bayezitin yaptırmış olduğu Anadolu
hisarının karşısına Rumeli Hisarını yaptırdı ve Karadeniz’den Bizans’a gelecek
olan yardımların önünü kesti. 400 parçalık bir donanma oluşturuldu , havan
topları ve güçlü bir 200 bin kişilik ordu hazırlattı. Kuşatma 6 nisanda başladı ve
54 gün sonra 29 mayıs 1453 de İstanbul fetih edildi.
İSTANBULUN
FETHİNİN SONUÇLARI ;
Doğu Roma
İmparatorluğu sona erdi.
Osmanlı
Devletinde Merkezi yönetim güçlendi
Osmanlı
Devletinin maddi olanakları arttı
Osmanlı
beylikten İmparatorluğa geçti
Karadeniz
ile Akdeniz arasındaki ticaret yolları Osmanlının eline geçti Fatih
Anadolu’da ise Cenevizlilerin elinde bulunan Amasra’yı ele geçirdi ve daha sonrada
Sinop’ta bulunan Candaroğulları beyliğine son verdi. Karamanoğulları beyliğine
son verdi.
II.BAYEZIT
DEVRİ (1481 – 1512) ;
Fatihin
ölümünden sonra oğullarından Sultan II.Beyazıt tahta geçti. Ancak sadrazam
başta olmak üzere bazı devlet adamları tahta fatihin küçük oğlu Cem’in tahta gelmesini
istiyorlardı. Tarihte bu olaya Cem olayı denir. II.Beyazıt hükümdarlık
süresince Cemle çatışmıştır.
Beyazıt
devrinde Fatih dönemine göre durgunluk yaşanmıştır. Memluklularla yapılan
savaşlar sonuçsuz kalmış , Venedikliler ile ilişkiler bozulmuş , İran’da Şah İsmail
Safevi devletini kurdu. Bu durgunluktan hoşnut olmayan halk ve Bayezitin
oğullarından Yavuz Sultan Selim Tahta geçmiştir.
YAVUZ
SULTAN SELİM DEVRİ ( 1512 – 1520) ;
Yavuz
Trabzon’da vali iken doğuda olup bitenleri öğrenmiş ve Şah İsmail’in Anadolu da
etkinlik kazanmaya başladığını görmüştür. Bu neden ile ilk iş olarak İran
üzerine bir sefer yaptı 1514 de Çaldıran savaşıyla Şah İsmail’i yendi.
Büyük bir
ordu ile 1516 da Suriye üzerine yürüdü ve Memlukluları Mercidabık Savaşıyla
yendi. Ardından 1517 de Filistin’i alarak Sina çölünü geçti ve Ridaniye
savunma hattını yandan sararak geçti. Böylelikle Mısır Osmanlının eline geçmiş
oldu.
MISIR
SEFERİNİN SONUÇLARI ;
- Suriye , Filistin ve Mısır Osmanlı topraklarına katıldı.
- Osmanlı devleti zenginleşti
- Venedikliler Kıbrıs adası nedeniyle Memluklara verdiği yıllık 8 bin altını Osmanlıya vermeye başladı.
- Baharat yolu Osmanlının eline geçti.
KANUNİ
SULTAN SÜLEYMAN DEVRİ (1520 – 1566) ;
Kanuni
oldukça elverişli olan bir dönemde tahta geçmiştir.
KANUNUNİN
AVRUPA SEFERLERİ ;
BELGRAT’IN
ALINMASI ;
Kanuni önce
Tuna yoluyla Belgrat üzerine bir donanma gönderdi. Arkasından kendisinin
komuta ettiği bir ordu ile Macaristan’a girdi ve Belgrat’ı kısa süren bir
kuşatmayla aldı (1521)
MACARİSTAN’IN
ALINMASI ;
Osmanlı
ordusu 1526 yılı baharında Macaristan üzerine yürüdü. İki ordu Mohaç ovasında
karşılaştılar. Osmanlı galibiyetiyle savaş son buldu.
İSTANBUL
ANTLAŞMASI ; 1533
II.ABDÜLHAMİT
DEVRİ (1876 – 1909) ;
I.MEŞRUTİYETİN
İLANI ;
Tanzimat
çabalarının başarısızlıkla sonuçlanması aydınları yeni çözüm yolları aramaya
yöneltti. Mithat paşanın başkanlığında toplanan bir kurul İlk Osmanlı Anayasasını
hazırladı. Anayasa 23 Aralık 1876 da ilan edildi. Böylece Osmanlı devleti
Meşruti bir yönetime kavuşmuş oldu. Ayrıca bu dönmede Mecelle denilen ilk medeni
kanun kabul edilerek hukuk alanındaki kargaşa giderilmek istendi.
İSTANBUL
KONFERANSI (1876) ;
Avrupa
devletleri Balkan sorunlarını görüşmek üzere İstanbulda bir konferans toplanmasını
sağladılar. Osmanlı devleti kanun-i esasiye yi kabul ederek konferans
çalışmalarına engel olmak istedi fakat başaramadı. Konferansta Türk askerlerinin
Sırbistan ve Karadağ’dan çekilmelerine , Bulgaristan’da Doğu ve Batı
Bulgaristan kurulmasını ve Bosna Hersekle beraber bunlara özerklik verilmesi isteniyordu
fakat Osmanlı devleti bunları kabul etmeyince konferans dağıldı.
OSMANLI RUS
SAVAŞI (1877 – 1878) ;
Osmanlı
devletinin İstanbul konferansında alınan kararları ve bu kararların bir tekrarı
olan Londra konferansı kararlarını kabul etmesi üzerine Rusya Osmanlı devletine
savaş açtı. Ruslar doğuda Erzurum’a , batıda Edirne’ye kadar ilerlemeleri
sonucu II.Abdülhamit Çara başvurup barış istedi.
AYASTEFANOS
ANTLAŞMASI (1878) ;
Sonuçları ;
- Büyük
Bulgaristan krallığı kurulacak
- Bosna
Herek’e özerklik verilecek
- Sırbistan
, Romanya ve Karadağ tam bağımsızlığa kavuşacak.
- Kars ,
Ardahan , Batum Ruslara verilecek
- Osmanlı
devleti Rusya'ya 30 milyon lira tazminat ödeyecek.
BERLİN
ANTLAŞMASI (1878) ;
Rusların
Ayestefanos antlaşması ile Osmanlı devletini istedikleri gibi paylaşması
sonucunda İngiltere ve Avusturyayı da harekete geçirtti. Ayestefanos antlaşmasını
değiştirerek Berlinde başka bir antlaşma imzaladı.
********
İNKILAP TARİHİ********
ATATÜRK ;
1881
yılında Selanik’te doğdu. 1905 yılında Harp Akademisini bitirir ve Şamda göreve
başlar. Kurtuluş çareleri düşünülürken Mustafa Kemal “Vatan ve Hürriyet” cemiyetini
kurar.
1907 de
Trakya ya atanır. İttihat ve Terakki cemiyeti üyesi olur. 23 Temmuz 1908 de
II.Meşrutiyet ilan olur. Nedeni ise Osmanlı İmparatorluğunun paylaşılma planlarının
yapılması.
31 Mart
olayını bastırmak için İttihat ve Terakki örgütü bir hareketle bastırılır.
II.Abdülhamit görevden alınır yerine Mehmet Reşat getirilir. 31 Mart olayı
irticanın başlangıcıdır. 31 Mart olayını bastıran İttihat ve Terakki cemiyetinin
değeri artar fakat, Balkan Savaşında ittihat ve terakki örgütü içindeki
ikilik yüzünden bozguna uğrar ve dağılır. Mustafa Kemal bu olaydan sonra Sofya
ya atanır.
Balkan
savaşının çıkış nedeni ; Osmanlı Devletinin Paylaşılmak istenmesidir.
Rusların
Slavları ve Ortodoksları kışkırtarak savaşı başlatırlar. Balkan devletleri
; Yunanistan , Sırbistan , Karadağ , Bulgaristan.
Bu savaşta
, ordusu ve yönetiminde politik iç çekişmeler yaşayan Osmanlı Devleti tarihi
Balkan bozgununa uğrar. Londra antlaşmasıyla Midye – Enez hattın (Ege adaları ,
Rumeli ve Selanik) batısındaki tüm Balkan topraklarını kaybeder.(1912)
Londra
antlaşmasını içine sindiremeyen İttihat ve Terakki derneği 1913 ocağında Babıali
baskınıyla Osmanlı yönetimine tümüyle egemen olur.
1. Balkan
savaşında Osmanlıdan en büyük payı Bulgaristan alır. Yunanlılar ise Ege
adalarını ele geçirirler. Osmanlı ile doğrudan kara sınırı kalmayan Arnavutluk
da Bağımsızlığını ilan eder. İlk bağımsızlığını kazanan Balkan devleti
Yunanistan.(1829 Edirne antlaşması)
Balkan
devletleri 1.Balkan savaşında kazandıkları toprakları kıskançlıklar nedeni ile
paylaşamazlar. Romanya’yı yanlarına alan Yunanistan , Sırbistan , Karadağ
daha çok pay alan Bulgaristan’a saldırırlar. Bunu fırsat Bilen Osmanlı Edirne ,
Kırklareli gibi Meriç ırmağına kadar olan Doğu Trakya topraklarını geri alır.
2.Balkan
savaşı sonunda Osmanlı Bulgaristan la İstanbul , Yunanistan la Atina antlaşmasını
imzalar.
BİRİNCİ
DÜNYA SAVAŞI (1914 – 1918) ;
Üçlü itilaf
devletleri ; İngiltere , Fransa , Rusya ve Savaşın Başına İtalya'nın katılmasıyla
meydana gelmişlerdir.
Üçlü
İttifak Devletleri ; Almanya , Avusturya – Macaristan , İtalya. Bu devletlere
Osmanlı ve Bulgaristan da sonradan katılır.
Savaş 1914
Haziranın da Veliahtı öldürülen Avusturya’nın Sırbistan’a savaş ilanı ile başlar.
İtalya saf değiştirip 3’lü itilaf devletlerine katılınca zor durumda kalan
Almanya Osmanlıyı da savaşa sokarak cephelerini genişletir.
Jeopolitik
konumu önemli olan Osmanlıda da yönetimdeki ittihat ve Terakkiciler , kaybedilen
yerleri geri alma düşüncesi ile Almanların tuzağına düşüp 1914 kasımında
bu savaşa resmen girer.
Savaşı
kaybeden Almanya Verslay antlaşması ile savaştan çekilir. S.T German antlaşmasıyla
Avusturya – Macaristan imparatorluğu iki ayrı devlete dönüşür.
Bulgaristan
da Nöyyi antlaşması ile savaştan çekilir ve topraklarının bir bölümünü
Romanya ile Yunanistan’a vermek zorunda kalır.
Osmanlı bu
savaşta Kafkas ve Kanal cephelerinde doğrudan Almanya'nın yararına savaşır
fakat kaybeder. Balkanlarda da Makedonya ve Galiçya cephelerinde müttefikleri
Avusturya – Macaristan ile Bulgaristan’a yardım için savaşırlar.
Kanal
cephesini kaybeden Osmanlı Sina , Filistin , Suriye , Hicaz , Yemen , Irak ve Basra
cephelerinde bölge petrollerine el koymak isteyen İngiltere ve Fransa ile
Osmanlıdan ayrılıp bağımsızlık isteyen Araplara karşı savaşır. Çanakkale cephesinde
de Mustafa Kemalin sayesinde savaş kazanılır fakat İttifak devletleri savaşı
kaybettiği için Osmanlıda savaşı kaybeder.
30 Ekim
1918 de Mondros ateşkes antlaşması imzalanır. İttifak devletleri Çanakkale
cephesini aşamadıkları için Rusya’ya yardım ulaştırılamaz 1917 ihtilali
ile Çarlık Rusya sı yıkılır ve yeni Sovyet yönetimi Brest-Litovsk antlaşması
ile 1.Dünya savaşından çekilir. Bu nedenle Mondros ateşkes antlaşmasından
sonra yapılan Osmanlıyı paylaşım planlarında yer almazlar.