Kısaca Türk Tarihi 3

ORDU ;

Ordu ;Kapıkulu askerleri , eyalet askerleri , akıncılar ve Yardımcı kuvvetlerden oluşurdu.

FATİH DEVRİ ;

İSTANBULUN ALINMASI ;

Önce boğazın en dar yeri olan ve daha öncede Yıldırım Bayezitin yaptırmış olduğu Anadolu hisarının karşısına Rumeli Hisarını yaptırdı ve Karadeniz’den Bizans’a gelecek olan yardımların önünü kesti. 400 parçalık bir donanma oluşturuldu , havan topları ve güçlü bir 200 bin kişilik ordu hazırlattı. Kuşatma 6 nisanda başladı ve 54 gün sonra 29 mayıs 1453 de İstanbul fetih edildi.

İSTANBULUN FETHİNİN SONUÇLARI ;

Doğu Roma İmparatorluğu sona erdi.

Osmanlı Devletinde Merkezi yönetim güçlendi

Osmanlı Devletinin maddi olanakları arttı

Osmanlı beylikten İmparatorluğa geçti

Karadeniz ile Akdeniz arasındaki ticaret yolları Osmanlının eline geçti Fatih Anadolu’da ise Cenevizlilerin elinde bulunan Amasra’yı ele geçirdi ve daha sonrada Sinop’ta bulunan Candaroğulları beyliğine son verdi. Karamanoğulları beyliğine son verdi.

II.BAYEZIT DEVRİ (1481 – 1512) ;

Fatihin ölümünden sonra oğullarından Sultan II.Beyazıt tahta geçti. Ancak sadrazam başta olmak üzere bazı devlet adamları tahta fatihin küçük oğlu Cem’in tahta gelmesini istiyorlardı. Tarihte bu olaya Cem olayı denir. II.Beyazıt hükümdarlık süresince Cemle çatışmıştır.

Beyazıt devrinde Fatih dönemine göre durgunluk yaşanmıştır. Memluklularla yapılan savaşlar sonuçsuz kalmış , Venedikliler ile ilişkiler bozulmuş , İran’da Şah İsmail Safevi devletini kurdu. Bu durgunluktan hoşnut olmayan halk ve Bayezitin oğullarından Yavuz Sultan Selim Tahta geçmiştir.

YAVUZ SULTAN SELİM DEVRİ ( 1512 – 1520) ;

Yavuz Trabzon’da vali iken doğuda olup bitenleri öğrenmiş ve Şah İsmail’in Anadolu da etkinlik kazanmaya başladığını görmüştür. Bu neden ile ilk iş olarak İran üzerine bir sefer yaptı 1514 de Çaldıran savaşıyla Şah İsmail’i yendi.

Büyük bir ordu ile 1516 da Suriye üzerine yürüdü ve Memlukluları Mercidabık Savaşıyla yendi. Ardından 1517 de Filistin’i alarak Sina çölünü geçti ve Ridaniye savunma hattını yandan sararak geçti. Böylelikle Mısır Osmanlının eline geçmiş oldu.

MISIR SEFERİNİN SONUÇLARI ;

• Suriye , Filistin ve Mısır Osmanlı topraklarına katıldı.
• Osmanlı devleti zenginleşti
• Venedikliler Kıbrıs adası nedeniyle Memluklara verdiği yıllık 8 bin altını Osmanlıya vermeye başladı.
• Baharat yolu Osmanlının eline geçti.

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN DEVRİ (1520 – 1566) ;

Kanuni oldukça elverişli olan bir dönemde tahta geçmiştir.

KANUNUNİN AVRUPA SEFERLERİ ;

BELGRAT’IN ALINMASI ;

Kanuni önce Tuna yoluyla Belgrat üzerine bir donanma gönderdi. Arkasından kendisinin komuta ettiği bir ordu ile Macaristan’a girdi ve Belgrat’ı kısa süren bir kuşatmayla aldı (1521)

MACARİSTAN’IN ALINMASI ;

Osmanlı ordusu 1526 yılı baharında Macaristan üzerine yürüdü. İki ordu Mohaç ovasında karşılaştılar. Osmanlı galibiyetiyle savaş son buldu.

İSTANBUL ANTLAŞMASI ; 1533

II.ABDÜLHAMİT DEVRİ (1876 – 1909) ;

I.MEŞRUTİYETİN İLANI ;

Tanzimat çabalarının başarısızlıkla sonuçlanması aydınları yeni çözüm yolları aramaya yöneltti. Mithat paşanın başkanlığında toplanan bir kurul İlk Osmanlı Anayasasını hazırladı. Anayasa 23 Aralık 1876 da ilan edildi. Böylece Osmanlı devleti Meşruti bir yönetime kavuşmuş oldu. Ayrıca bu dönmede Mecelle denilen ilk medeni kanun kabul edilerek hukuk alanındaki kargaşa giderilmek istendi.

İSTANBUL KONFERANSI (1876) ;

Avrupa devletleri Balkan sorunlarını görüşmek üzere İstanbulda bir konferans toplanmasını sağladılar. Osmanlı devleti kanun-i esasiye yi kabul ederek konferans çalışmalarına engel olmak istedi fakat başaramadı. Konferansta Türk askerlerinin Sırbistan ve Karadağ’dan çekilmelerine , Bulgaristan’da Doğu ve Batı Bulgaristan kurulmasını ve Bosna Hersekle beraber bunlara özerklik verilmesi isteniyordu fakat Osmanlı devleti bunları kabul etmeyince konferans dağıldı.

OSMANLI RUS SAVAŞI (1877 – 1878) ;

Osmanlı devletinin İstanbul konferansında alınan kararları ve bu kararların bir tekrarı olan Londra konferansı kararlarını kabul etmesi üzerine Rusya Osmanlı devletine savaş açtı. Ruslar doğuda Erzurum’a , batıda Edirne’ye kadar ilerlemeleri sonucu II.Abdülhamit Çara başvurup barış istedi.

AYASTEFANOS ANTLAŞMASI (1878) ;

Sonuçları ;

- Büyük Bulgaristan krallığı kurulacak

- Bosna Herek’e özerklik verilecek

- Sırbistan , Romanya ve Karadağ tam bağımsızlığa kavuşacak.

- Kars , Ardahan , Batum Ruslara verilecek

- Osmanlı devleti Rusya'ya 30 milyon lira tazminat ödeyecek.

BERLİN ANTLAŞMASI (1878) ;

Rusların Ayestefanos antlaşması ile Osmanlı devletini istedikleri gibi paylaşması sonucunda İngiltere ve Avusturyayı da harekete geçirtti. Ayestefanos antlaşmasını değiştirerek Berlinde başka bir antlaşma imzaladı.

******** İNKILAP TARİHİ********

ATATÜRK ;

1881 yılında Selanik’te doğdu. 1905 yılında Harp Akademisini bitirir ve Şamda göreve başlar. Kurtuluş çareleri düşünülürken Mustafa Kemal “Vatan ve Hürriyet” cemiyetini kurar.

1907 de Trakya ya atanır. İttihat ve Terakki cemiyeti üyesi olur. 23 Temmuz 1908 de II.Meşrutiyet ilan olur. Nedeni ise Osmanlı İmparatorluğunun paylaşılma planlarının yapılması.

31 Mart olayını bastırmak için İttihat ve Terakki örgütü bir hareketle bastırılır. II.Abdülhamit görevden alınır yerine Mehmet Reşat getirilir. 31 Mart olayı irticanın başlangıcıdır. 31 Mart olayını bastıran İttihat ve Terakki cemiyetinin değeri artar fakat, Balkan Savaşında ittihat ve terakki örgütü içindeki ikilik yüzünden bozguna uğrar ve dağılır. Mustafa Kemal bu olaydan sonra Sofya ya atanır.

Balkan savaşının çıkış nedeni ; Osmanlı Devletinin Paylaşılmak istenmesidir.

Rusların Slavları ve Ortodoksları kışkırtarak savaşı başlatırlar. Balkan devletleri ; Yunanistan , Sırbistan , Karadağ , Bulgaristan.

Bu savaşta , ordusu ve yönetiminde politik iç çekişmeler yaşayan Osmanlı Devleti tarihi Balkan bozgununa uğrar. Londra antlaşmasıyla Midye – Enez hattın (Ege adaları , Rumeli ve Selanik) batısındaki tüm Balkan topraklarını kaybeder.(1912)

Londra antlaşmasını içine sindiremeyen İttihat ve Terakki derneği 1913 ocağında Babıali baskınıyla Osmanlı yönetimine tümüyle egemen olur.

1. Balkan savaşında Osmanlıdan en büyük payı Bulgaristan alır. Yunanlılar ise Ege adalarını ele geçirirler. Osmanlı ile doğrudan kara sınırı kalmayan Arnavutluk da Bağımsızlığını ilan eder. İlk bağımsızlığını kazanan Balkan devleti Yunanistan.(1829 Edirne antlaşması)

Balkan devletleri 1.Balkan savaşında kazandıkları toprakları kıskançlıklar nedeni ile paylaşamazlar. Romanya’yı yanlarına alan Yunanistan , Sırbistan , Karadağ daha çok pay alan Bulgaristan’a saldırırlar. Bunu fırsat Bilen Osmanlı Edirne , Kırklareli gibi Meriç ırmağına kadar olan Doğu Trakya topraklarını geri alır.

2.Balkan savaşı sonunda Osmanlı Bulgaristan la İstanbul , Yunanistan la Atina antlaşmasını imzalar.

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI (1914 – 1918) ;

Üçlü itilaf devletleri ; İngiltere , Fransa , Rusya ve Savaşın Başına İtalya'nın katılmasıyla meydana gelmişlerdir.

Üçlü İttifak Devletleri ; Almanya , Avusturya – Macaristan , İtalya. Bu devletlere Osmanlı ve Bulgaristan da sonradan katılır.

Savaş 1914 Haziranın da Veliahtı öldürülen Avusturya’nın Sırbistan’a savaş ilanı ile başlar. İtalya saf değiştirip 3’lü itilaf devletlerine katılınca zor durumda kalan Almanya Osmanlıyı da savaşa sokarak cephelerini genişletir.

Jeopolitik konumu önemli olan Osmanlıda da yönetimdeki ittihat ve Terakkiciler , kaybedilen yerleri geri alma düşüncesi ile Almanların tuzağına düşüp 1914 kasımında bu savaşa resmen girer.

Savaşı kaybeden Almanya Verslay antlaşması ile savaştan çekilir. S.T German antlaşmasıyla Avusturya – Macaristan imparatorluğu iki ayrı devlete dönüşür.

Bulgaristan da Nöyyi antlaşması ile savaştan çekilir ve topraklarının bir bölümünü Romanya ile Yunanistan’a vermek zorunda kalır.

Osmanlı bu savaşta Kafkas ve Kanal cephelerinde doğrudan Almanya'nın yararına savaşır fakat kaybeder. Balkanlarda da Makedonya ve Galiçya cephelerinde müttefikleri Avusturya – Macaristan ile Bulgaristan’a yardım için savaşırlar.

Kanal cephesini kaybeden Osmanlı Sina , Filistin , Suriye , Hicaz , Yemen , Irak ve Basra cephelerinde bölge petrollerine el koymak isteyen İngiltere ve Fransa ile Osmanlıdan ayrılıp bağımsızlık isteyen Araplara karşı savaşır. Çanakkale cephesinde de Mustafa Kemalin sayesinde savaş kazanılır fakat İttifak devletleri savaşı kaybettiği için Osmanlıda savaşı kaybeder.

30 Ekim 1918 de Mondros ateşkes antlaşması imzalanır. İttifak devletleri Çanakkale cephesini aşamadıkları için Rusya’ya yardım ulaştırılamaz 1917 ihtilali ile Çarlık Rusya sı yıkılır ve yeni Sovyet yönetimi Brest-Litovsk antlaşması ile 1.Dünya savaşından çekilir. Bu nedenle Mondros ateşkes antlaşmasından sonra yapılan Osmanlıyı paylaşım planlarında yer almazlar. 

türkmüsün.net