MOTAP
Moğolistan'daki Türk Anıtları Projesi
Moğolistan'da
Orhun vadisinde, Göktürk Anıtlarının en önemlilerinin yer aldığı Bilge Kağan ve
Kültiğin külliyelerinde ve Nalayhan'da yer alan Tonyukuk külliyesinde yapılan
koruma – onarım çalışmaları 2000-2007 yılları arasında yürütülmüştür.
2000
yılından itibaren çalışmalara katılan Yüksel Dede 2004-2007 yılları arasında
ise proje başkanlığını üstlenmiştir.
MOTAP
projesi, anıtların korunması, onarımı, kopyalarının yapılması ve
araştırılmasını kapsamaktadır. 2000 yılında Prof. Dr. Sait Başaran
başkanlığında yürütülen çalışmalarda anıtlardaki bozulmalar tespit edilmiş ve
acil müdahaleler ve temizlik çalışmaları yapılmıştır. Yine aynı yıl kırılarak
parçalara ayrılmış Bilge Kağan anıtı eserle Orhun vadisine inşa edilen
depo-müze binasına taşınmıştır.
2001 yılında
aynı çalışmalar Tonyukuk külliyesinde de sürdürülmüştür. Diğer taraftan
depo-müze binasına taşınan Bilge Kağan anıtına ait parçalar yapıştırılarak anıt
ayağa kaldırılmıştır.
2003
yılında Yüksel Dede yönetiminde devam eden çalışmalarda kazı alanının rölevesi
çıkarılmış ve aynı zamanda anıtlar üzerindeki koruma onarım çalışmalarına devam
edilmiştir.
2004-2007
yılları içersinde anıtların kopya çalışmaları tamamlanmıştır. 2007 yılında açık
alanda yer alan Költigin anıtı da depo-müze binası içerisine taşınmış ve burada
restorasyon çalışmaları tamamlanmış, daha sonrada ayağa kaldırılarak koruma
altına alınmıştır.
Anıtların
yapılan kopyaları açık alandaki özgün yerlerine yerleştirilerek çalışmalar
tamamlanmıştır.
2008
yılında depo-müze binası müze haline getirilerek anıtlar burada koruma altında
teşhir edilmektedir.
Kaynak:
http://goo.gl/0hh9vY