Merkezi
Bakü`de bulunan a24.az sitesine demeç veren araştırmacı – yazar Oktay
Hacımusalı Kazakistan’daki süreci değerlendirdi. Hacımusalı ülkedeki tüm
sürecin şu an sayın devlet başkanı, Türk dünyasının aksakalı Nur Sultan
Nazarbayev tarafından kontrol altında tutulduğunu belirtti: “Bunun nedeni hiç
kuşkusuz onun gün geçtikçe bölgede artan otoritesi. Sayın Nazarbayev yaşadığı,
soluk aldığı sürece bu böyle de devam edecektir.
Özellikle
Türk töresinin, gelenek ve göreneklerinin güçlendirilmesi yönünde ciddi
reformlar düzenleniyor. Çünkü Kazakistan`ın kuzeyde, kuzey-doğuda ve
kuzey-batıda Rusya’yla, özellikle Dağlık Altay Özerk Diyarıyla sınırları
bulunmakta ve şuan Kazakistan Çin’le ve onun yayılmacılık politikasıyla karşı
karşıya gelmiş durumda. Tabiri-caizse Rusya’da öyle. Bu da Rusya’nın işine
geliyor. Rusya Buryatya`da ve Tıva`daki kullanılmayan toprakları geçtiğimiz
yıllarda Çin’e kiralamak istedi ve bu yüzden bölgede ciddi sorunlar yaşandı.
Özellikle, Rusya`nın Buryatya bölgesinde… O yüzden Rusya Avrasya modeli
çerçevesinde, özellikle Nazarbayev’in fikir babası olduğu model üzerinde Kazakistan’la
olan ilişkilerini her zaman en üst düzeyde tutacak. Ne kadar ki, Nur Sultan
Nazarbayev yaşıyor, bu böyle de süregidecektir. Nazarbayev sonrası süreçte
neler olacak, işte bu artık Nazarbayev’in yetiştirdiği töreye bağlı takımının
gücüne bağlı.”
Ülkedeki
gelişmeye dikkat çeken araştırmacı yazar şimdi bu gelişimin daha da
hızlandığına değindi: “Şuanda kardeş ülkede, ülke genelinde “Astana – 2050”
isimli büyük altyapı projesi uygulanıyor. Bu altyapı projesine ilgi gösteren
büyük Rus şirketleri ta başından beri safdışılar. Hatta Türkiyeli şirketler
bile sadece ortak girişimle bu projede yer alabiliyorlar. İhalelerde avantaj 90
– yıllarda milliyetçi olarak tutuklanan ve temel görevi Kazakistan
cezaevlerinde selefiliği, aşırı dinci örgütleri çökertmek olan “stepçiler” veya
“Göçmen” denen özel yapılanmayla sağlanmaktadır ki, şuan bu birlikler Kazak
gençliğini özellikle milli değerler üzerine yetiştirmekle yetinmiyorlar, hatta
Turan bölgesinde artık üniversiteler kurarak tüm Türk dünyasını kapsamak
girişiminde bulunuyorlar. Hatta olaya Türk`ün yedi cihana hükmetmek davası
açısından bakacak olursak, keşke böylesi bir olay yaşanmasın ve yaşanmayacağına
da inanıyorum, ama yine de bir ihtimal var ki, yakın on onbeş sene içinde Türkiye’yle
Kazakistan, eğer Türkiye yüzünü Orta Asya’ya dönerse, dış güçlerin de
tahrikiyle, bölgede çatışabilir.”
Oktay
Hacımusalı jeopolitik çıkarlar ve yerleştiği arazi açısından Kazakistan`ın
gerek Özbekistan’dan, gerekse de Kırgızistan’dan çok farklı olduğunu söyledi:
“Bunu dikkate alacak olursak, o zaman Kazakistan’ın kendine özgü ideoloji
oluşturma girişimi şüphesiz anlaşılandır. Herkese kendine yakışacak tarzda
cevap veren Nazarbayev Rusya’nın yanında hatta Ermenistan’ı bile aşağılamaktan
ve Azerbaycan`ı savunmaktan hiç çekinmiyor. Her şeyi göze alarak Türe’yi
güçlendiren Nazarbayev gerek Rus şovenizminin, gerek Çin yayılmacılık
politikasının ve gerekse de bölgede artmakta olan diğer tehditlerin karşısında her
zaman savunmayla değil de, hücumla durabileceğini gayet iyi biliyor. Rusya
kendi siyaset bilimcileri aracılığıyla bir keresinde Kazakistan’ın tarihi Rus
toprakları olmasıyla ilgili bir mesaj verdi. Kazakistan`ın yanıtıysa kendisini
fazla bekletmedi. Ülke başkanı hemen Kazakların tarihiyle ilgili film sipariş
etti ve Rus`u çok önemli bir silahla vurmayı başardı. Şimdi dikkat ediniz, Orta
Asya’da Vehhabiliğin, DAEŞ`in güçlü olduğunu iddia eden güçler, aslında Orta
Asya’da dolayısıyla tek bağımsız politikasıyla seçilmekte olan, bu politik
dengeleri kurma gücüne sahip Kazakistan’ın üstüne gitmeğe niyetliler. Sadece
bunu doğrudan yapamıyorlar. Çünkü Nazarbayev’in bunun karşısında hangi adımları
atacağını kestiremiyorlar. Bu da doğaldır, çünkü gerek Nazarbayev’in kendisi,
gerekse takımı birer bilge Türk akıncıları. Sadece modern siyasetle
silahlanmış, soğuk beyinle düşünmesini bilen akıncılar…”
Oktay
Hacımusalı
alıntı
.
Ziyaretiniz için teşekkürler..