Türk Dünyası Bayrak Anlamları

Osmanlı zamanları ve kurtuluş savasında söylenen, şehitlerimizin kanlarının üzerine gökyüzündeki ay ve yıldız vurunca böyle oldu anlatımların yanında söyle de bir kaç konu var;

orta Asya’daki ve İslam’dan önceki Türklerin dini olan Şamanizm deki en büyük tanrı gök tanrı idi ve bunun yansımaları olarak da ay yıldız ve güneş kabul ediliyordu. bu üç öğe ile ilgili olarak Türk tarihi,mitolojileri ve resmi olmayan tarihlerinde bazı olaylara da rastlanmaktadır... oğuz hanin ilk doğan üç çocuğa bu isimleri verdiği, Osman bey’in rüyasında hilal seklinde ay gördüğü, bunu önemli ve bir işaret kabul edip Osman oğullarının bu hilal’i kullanmasına karar kıldığı vs..

ayrıca 10.yüzyıl civarlarında Türklerin İslamiyet’e gecesi sonrasında da , hilal’in İslam dinince çok kabul görmüş bir simge olması da etkili olmuştur..

güneş sembolünün ise bazı Osmanlı dönemlerinde sancak ve bayrak içerisinde kullanılmış olduğunu da hatırlamakta fayda var..

kırmızı’nın ise, tarihi boyunca savaşan Türklerin şehitlerinin kanından alındığını düşünmekteyim..

su andaki bir çok Türk devletinin, kırmızıyı belki olmasa da ay ve yıldızı kullandığı malumdur..

son iki cümleyi tamamlayan bir iddia belki de, Türkler ana yönleri belirlemek için renkleri kullanırlarmış;

kuzey=siyah, güney=beyaz, doğu=gök mavisi, bati=kırmızı seklinde..

belki de en batıdaki Türk uygarlığı biz olduğumuz için zemin kırmızı olmuştur. kim bilir..

Azerbaycan

3 şeritten meydana gelir. en üstte mavi, ortada kırmızı, en altta da yeşil vardır. kırmızı şeritte bir ay ve 8 uçlu bir yıldız yer alır. mavi Türk milletinin ulusal rengidir, yeşil İslamcın rengidir. 8 uçlu yıldız 8 Türk boyunu simgeler: Azeriler, Osmanlılar, Çağataylar, Tatarlar, Kıpçaklar, Türkmenler ve Selçuklular. ilk defa 1918 yılında kullanılmıştır. Türkiye bayrağına benzer.

KKTC

Ortadaki ay yıldız Türklüğü, üstteki bar Türkiye yi, alttaki bar KKTC yi simgeler. ayrıca iki ülkenin görünüşte ayrı ama özde aynı olduğunu belirtmek için Türk bayrağının aynı renkleri zemin ve obje renkleri değiştirilerek kullanılmıştır.

Kırgızistan

Kırmızı bir zemin üzerinde 40 kollu sarı bir güneş sembolünün içindeki geleneksel Kırgız Yörük çadırı simgesinden oluşur Bayraktaki güneşin 40 kolu Manas destanındaki 40 Türk boyunu simgeler kımızı renk cesareti, sarı güneş ise barış ile zenginliği ifade eder

Kazakistan

Mavi kumaş Türkülüğü simgeler Ayrıca Kazakların haklı olduğunun simgesidir Altın renkli şerit eski Altın ordasınız, ayrıca Kazakistan’a özgü olan kültürü simgeler Güneş Kazaklar’ın varlığını ve 32 güneş ışını da geleceği ve Kazak boylarını simgeler Şahin Kazak özgürlüğünü ve bağımsızlık simgeler

Türkmenistan

Bayrağın sol tarafında kalın bir şerit olarak uzanan "Türkmen halısı" motifi yer almaktadır Türkmen halısı ve yeşil zemin Türkmen tarihini simgelemektedir Çapraz olarak dizayn edilen yarım ay geleceği, beş yıldız ise Türkmen vilayetlerini simgelemektedir Halı motifleri ise Türkmen boylarını simgelemektedir Ay ve yıldız motiflerine Türk halklarının kullandığı bayraklarda sıklıkla rastlanılmaktadır

Özbekistan

Özbekistan’ın resmî bayrağıdır Bayrak ölçüsü 1:2’dir

Özbekistan bayrağının sembolik anlamı için pek çok teori ileri sürülmüştür

Bunlardan bir tanesine göre, 12 yıldız Özbek vilayetlerini; mavi zemin Türklüğü, beyaz zemin adaleti, yeşil zemin ise konukseverliği temsil etmektedir İki ince kırmızı çizgi ise "güçlü olmaktı anlatmaktadır Yarım ay ise, "yenilenmeyi anlatmaktadır

Başka bir görüşe göre 12 yıldız; 12 takvim ayını ye da burcu anlatmaktadır Yarım ay İslamcı simgelemektedir Beyaz zemin ve renkler pamuğu, yani ülkenin ana sembolünü anlatmaktadır

Başka bir görüşe göre, mavi suyu, beyaz barışı, yeşil ise doğayı simgeyi temsil etmektedir Kırmızı şeritler ise bu özellikleri birleştiren yaşam gücünü temsil etmektedir

GAGAUZ(GÖKOĞUZ)

Karadeniz’in kuzeyine yüzyıllar önce göç eden, Oğuz boyundan gelen soydaşlarımız Gagavuz (Gök Oğuz) Türkleri, bugün Türklüğü hiçbir yerde görülmeyen bir bağlılıkla yaşamaya çalışıyorlar. Yoğun çabalarıyla, güçlüklere ve baskılara rağmen kurdukları özerk yönetimle Moldova da kendi bayrakları altında yaşamak için çabalıyorlar. Ata yurtlarından ayrılmak, Slav etkisi altına girmek ve çok defa çeşitli baskılarla oyunlara maruz kalmak, onların öz değerlerine sıkı sıkıya bağlı kalmalarını sağlamış. Böylece, diğer Oğuz boylulardan ayrılalı yüzlerce yıl geççesine rağmen, hâlâ Oğuz Ata’nın boyuna layık olabilmek için, çevredeki çaşıtların inadına Türk bilincini yaşıyor, yaşatıyorlar.TURKUAZ yani Gök mavi bütün Türklüğü simgelemektedir.Ayın ortasında Türklüğün simgesi Bozkurt vardır

DOĞU TÜRKİSTAN

Türkiye Bayrağı’na şekil olarak çok benzeyen, ama kırmızı yerine mavi arka plana sahip Türk bayrağıdır. Gök Bayrak da denir.

Kırım

Kırım Tatarlarının milli bayrağı; Türklüğü temsil eden gök mavisi zemin üzerinde yer alan ve binlerce yıllardan beri çeşitli Türk boylarında da kullanıla gelen üç dişli ve altın sarısı rengindeki Tarak Tamgadan oluşmaktadır. Tarak Tamga’daki üç dişin, Kırım Hanlığındaki bu üç gücü gösterdiği; tarağın orta dişini Han’ın, sağ dişini Kalgay’ın, sol dişini ise Nureddin’in temsil ettiği rivayet edilmektedir. Bir başka rivayette ise, Tarak Tamga’nın terazi şekli ile adaleti temsil ederek, Kırım Hanlığının adil olduğu anlatılmaktadır.

BOSNA-HERSEK

Mavi ve beyaz renkler klasik Slav renklerindendir Sarı üçgen, kral Stepken Tvrtho ’nun savaş armasından alınmıştır

Moğolistan

Solda ateşi temsil eden Moğollardın ulusal amblemi olan "Soyombo" bulunur

Adige

Üç siyah ok eski ve vatana hizmetiyle temayüz etmiş üç asil aileyi(Zanko,Aytekyiko,Bolotoko) 12 yıldız ise Şapsığ,Natuhay,Abadzah,Abhaz,Ubıh,Bjeduğ,Kemurgoy,Hatukoy,Mahoş,Besni-Kabartay,Braki,Karaçay eyaletlerini temsil ediyordu.XIX.asır ortalarında bu bölgenin şehir ve kalelerinde dalgalanan ve 12 birleşmiş eyaletin birlik ve kardeşliğinin timsali olan ipek bayrak

Kumuk

Bu bayrak "Tenglik" Hareketinindir(*), millî bayrak değildir. Salav Aliyev’e(**) göre anlamı şöyledir: Üç renk, üç etnik sembolden ibarettir. Mavi renk Türklüğü simgeler, kızıl rengi milliliğimiz (kızıl elma) benliğimiz, yeşil İslâm dinimizdir. At, at uygarlığının sembolü; onun üstündeki kadın, Umay Ana sembolü; altındaki börü (Bozkurt) sembolü. Ay yıldız da Kumuk’ların Türkiye ile kopmaz bağlarıdır. Ve bu sembollerin bütünlüğü, Kumukların Türk millî varlığının tükenmeyecek ebedîliğidir.(*) Tenglik Hareketi: Kumuk Türklerinin 1989’da kurulan siyasî birliği. Bu hareket hakkında daha fazla bilgi için Kumuk Türkleri bağlantısını tıklayın; açılan sayfanın son bölümünde yer alan "Kumuk Türklerinin halk hareketi: Tenglik" başlığına bakın.(**) Salav Aliyev: Profesör, Kumuk Türk Edebiyatı ve Tarihi uzmanı; Tenglik Hareketinin kurucusu.

Abhazya

7 eşit parçaya ayrılır. 4 yeşil, 3 beyaz bulunur. en üst kısım yeşil renk ile başlar. üst solda kırmızı zeminli dikdötgen bulunur. bu dikdörtgen ise boyun %38 i kadar ve 3 çizgiyi aşmayacak büyüklüktedir. dikdörtgen bölümün içinde sağ el ayası bize bakacak şekilde ve üstünde yarım ay şeklinde 5 uçlu yedi yıldız yer alır. elin anlamı dosta hoşgeldin, düşmana geçit yok anlamına gelir. 7 yıldız abhazya’nın eski çağlardaki 7 dini merkezi simgeler. bu 7 dini merkez daha sonra Sohum, Gudauta, Gagra, Afon, Gal, Oçamçira ve Tkvarçal dan oluşan 7 şehre dönüşmüştür.

Mustafa Karasüleymanoğlu

Tarih: 23.12.2008

Turansam
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…