Bilindiği gibi Türklerin Anayurdu
Orta Asya’dır. Tarihi kaynaklardan da anlaşılacağı üzere Türkler bu bölgeden
her yöne sürekli olarak göç vermiştir. Ne yazık ki Türkler yeryüzünde asimile
olmaya en müsait millettir. Bu nedenle pek çok yerde asimile olup kaybolmuşlardır.
Tarih boyunca varlık gösteren medeniyetlere baktığımızda, yazılı belgelerini
incelediğimizde bir çoğunun Türk kökenli olduğunu görebiliriz. Asimile olmadan
benliğini sürdürebilenler İslamiyet’i kabul etmiş olan Türklerle Hristiyan
Dinine mensup tek topluluk olan Gagavuz (Gök Oğuz) Türkleridir.
Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk göçü
Milattan binlerce yıl öncesinden başlayıp devam edegelmiştir. Bu göçler
İslamiyet’in kabulünden sonraki yıllarda da devam etmiştir. Birinci bin yılın
sonlarında Anadolu’nun büyük kısmı artık tamamıyla Türk’tür.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu
döneminde büyük hükümdar Sultan Alparslan komutasında yapılan Malazgirt
Savaşı’yla Orta Asya ve Anadolu bütünlüğü kesintisiz sağlanarak bölgenin tapusu
tescil edilmiştir.
Bazı tarihi kaynaklar göstermektedir
ki Türklerin Anadolu, Kafkasya, Kırım ve Balkanlardaki varlığı milattan önceki
bin yıllara kadar uzanmaktadır. Bölgede en etkin diller Türkçe’nin dışında
İranik Diller ve Arapçadır. Bölgede Arapçanın, İslamiyet’in kabulünden sonra
etkinliğini arttırdığı kuşkusuzdur. Bin yıl boyunca Türkçe Orta Asya’dan
Anadolu’nun en batısına kadar kesintisiz bir dil olmuştur.
Peki, günümüzdeki Kuzey ve Güney
Azerbaycan ile Anadolu’daki Türk yerleşim bölgelerinin arasındaki etnik kesinti
nasıl açıklanabilir?
Bu soruyu yanıtlayabilmemiz için
biraz gerilere gitmemiz gerekmektedir.
Tarihçi Alexander Adam Türklerin
bölgeye gelişinden sonra ilk olarak MS. 844 yılında Doğu Anadolu Bölgesindeki
toprakların “Turcomania-Turcomanie” olarak adlandırıldığını belirtmektedir. Bu
bölgenin sınırları tarihsel süreçte değişkenlikler göstermiştir. Merkezi olarak
Erzurum, Van, Diyarbakır çevreleri ile batı kısımlarıdır.
Ünlü seyyah Marco Polo bu ülke batı
sınırlarının Konya ve Sivas’a kadar uzandığını kaydetmiştir. Batı kaynaklarında
sınırlar Irak-ı Arap, Suriye, Sivas, Karadeniz, Gürcistan (Ermenistan değil.
Ermeniler bu bölgeye 1830 yıllarından sonra Ruslar tarafından başka yerlerden
getirilerek yerleştirilmiş ve SUNİ BİR ERMENİSTAN oluşturulmuştur)’la
çevrilidir. Bu alan Karakoyunlu Devleti’nin sınırlarıyla örtüşmektedir.
Karakoyunlu Devleti ise bir Türkmen devletidir.
Kesin olan şudur ki; MS. 844
yılından itibaren tüm batılı kaynaklarda ve haritalarda bölge Turcomania olarak
adlandırılmaktadır. Burada nasıl ki Yunanlılardan, Ermenilerden bahsedilmiyorsa
İranik dil karışımlı başka bir halktan da bahsedilmemektedir.
Bu bölgeye İbranicede ‘Tugarmah’,
Ermenicede ‘Turgum’ ve Gürcücede ‘Targamos’ denilmektedir. Bu isim milattan
önceki antik çağlarda, dini metinlerde vs pek çok kaynakta bile geçmektedir.
Tugarmah Nuh AS’ın oğlu olan Yafes’in büyük oğlu, Rifat ile Aşkinaz’ın
kardeşleri, Türklerin de atasıdır.
Bu Türk ülkesi Turcomania’nın
gizemli kaybı nasıl olmuştur?
Bunun için gene tarihe gidelim.
Safevi- Osmanlı devletleri dönemi..! Bölgede Alevi Türkmenler yaşamaktadır.
Osmanlı Devleti Irak’taki Sünni mezhepli Kürtleri Alevi Türkmenlerin yerine
bölgeye getirerek yerleştirmiş, demografik yapıyı Kürtlerin lehine çevirmiştir.
Bölgedeki bazı Türkmen aşiretleri Kürtleşmiş, bazıları da Anadolu içlerine ve
Azerbaycan’a göç etmişlerdir. Hatta bunlardan bazıları İran’ın Kum Bölgesi’ne
gitmiştir. İran'ın bu kesiminde şu anda 3 milyon civarında Kaşkay Türk’ü
yaşamaktadır.
Osmanlı zamanında devlet politikası
olarak uygulanan bu asimile ve zorunlu göç nedeniyle Türkmen yerleşimleri
arasında toprak bütünlüğü kalmamış dağınık yerleşimler oluşmuştur. Türkiye’nin
içlerinde de Alevi Türkmenler dağınık olarak yaşamaktadırlar.
Sonuç; Turcomania maalesef Anadolu
Türklüğü ile Azerbaycan ve Orta Asya arasındaki ‘Kayıp Zincir Halkası’dır.
Suat Zobu
[ /kalin ]
Kaynakça :
(1)
.
http://www.gunaz.tv/?id=4&vmode=1&sID=2814&lang=2 Mahboub AMRAHY
(2) تاریخ
ایران از
اسلام تا
سلاجقه، از
سلسله تحقیقات
ایرانشناسی دانشگاه
کمبریج، نشر
امیرکبیر،۱۳۶۳، تهران،
صفحه ۵۲۹
(3)
http://global.britannica.com/EBchecked/topic/35305/Armenian-language
(4)
http://global.britannica.com/EBchecked/topic/533602/Seljuq
(6) افس
در نزدیکی
ازمیر در
دوره ی
امپراتوری روم
بزرگترین شهر
هلنی آسیا
و پایتخت
ایالت آسیایی
بوده و
جمعیت آن
به 200 هزار
نفر می
رسیده است.
(7)
http://books.google.co.uk/books?id
(8)
The Travels of Marco Polo/Book
1/Chapter 2
Concerning the Province of
Turcomania
In Turcomania there are three
classes of people. First, there are the Turcomans; these are worshippers of
Mahommet, a rude people with an uncouth language of their own.[1] They dwell
among mountains and downs where they find good pasture, for their occupation is
cattle-keeping. Excellent horses, known as Turquans, are reared in their
country, and also very valuable mules. The other two classes are the Armenians
and the Greeks, who live mixt with the former in the towns and villages,
occupying themselves with trade and handicrafts. They weave the finest and
handsomest carpets in the world, and also a great quantity of fine and rich
silks of cramoisy and other colours, and plenty of other stuffs. Their chief
cities are CONIA, SAVAST [where the glorious Messer Saint Blaise suffered
martyrdom], and CASARIA, besides many other towns and bishops' sees, of which
we shall not speak at present, for it would be too long a matter. These people
are subject to the Tartar of the Levant as their Suzerain.[2] We will now leave
this province, and speak of the Greater Armenia.
In Turcomania Marco perhaps embraces
a great part of Asia Minor, but he especially means the territory of the
decaying Seljukian monarchy, usually then called by Asiatics Rum, as the
Ottoman Empire is now, and the capital of which was Iconium, KUNIYAH, the Conia
of the text, and Coyne of Joinville. Ibn Batuta calls the whole country Turkey
(Al-Turkiyah), and the people Turkman; exactly likewise does Ricold (Thurchia
and Thurchimanni)
(9)
http://global.britannica.com/EBchecked/topic/311863/Kara-Koyunlu
Gülağ Öz. İslamiyet’ Türkler ve
Alevilik. s. 188, 1999 Ankara
(19)
http://www.gunaz.tv/?id=4&vmode=1&sID=2803&lang