Tarih
Uzmanı Ahmet ÇALIŞKAN
Yukarıda
açıklanan deliller ve gerekçeler çerçevesinde özetle;
1.
Çinliler, Uygurlardan önce ağaç ve sair maddeleri oyarak ve üzerine kabartma
yazılar yazarak bunları mürekkebiyle kağıda geçirmişlerdir. Oysa
Uygurlar 9 ve 10 ncu Yüzyıllarda, Çinlilerin bu blok baskı tekniği ile çoğaltma tekniğinden farklı olarak, çağdaş matbaanın esası olan, hareketli Uygur harflerini kullanmışlardır. Çinliler ise 1041 yılında Uygurların tahtadan harfleri yerine madenden harfler imal ederek Uygurların baskı sistemini geliştirmişlerdir.
Uygurlar 9 ve 10 ncu Yüzyıllarda, Çinlilerin bu blok baskı tekniği ile çoğaltma tekniğinden farklı olarak, çağdaş matbaanın esası olan, hareketli Uygur harflerini kullanmışlardır. Çinliler ise 1041 yılında Uygurların tahtadan harfleri yerine madenden harfler imal ederek Uygurların baskı sistemini geliştirmişlerdir.
2.
Çin yazısı binlerce şekilleri ihtiva etmektedir ve bunlarla baskı yapmak
oldukça zor olacaktır. Uygur yazısı 18 harften ibarettir ve bu harflerle baskı
yapmak, Çin yazısı ile baskı yapmaktan daha kolay olacak ve daha az zaman
alacaktır.
3.
Matbaa harfleri döken Uygur sanatkarlarının Çin matbaacılığında da faaliyet
gösterdiğini Annemarie von Gabain’in çalışmalarından biliyoruz. Buradan da
Uygurların, Çinlilere hareketli harflerle baskı yapma tekniğini öğrettiği
sonucunu çıkarabiliriz.
4.
Çinlilere ait ilk basılı vesikaların Uygurların hüküm sürdüğü Çin
Türkistanı’nda bulunması da, matbaanın icadının Uygurlar tarafından
gerçekleştirildiği yolundaki görüşleri kuvvetlendirmektedir.
Bütün
bu delil ve gerekçeler bizi, matbaanın bir Çin icadı değil bir Türk icadı
olduğu sonucuna götürmektedir.
Minyatürün
kaynağı Uygur Türkleri'dir:
http://www.cnnturk.com/…/minyaturun.kaynagi.uygur…/437372.0/
Sn
Suat Narin in tamamlayıcı görüşleri : Çinliler, Uygurlardan önce ağaç ve sair
maddeleri oyarak ve üzerine kabartma yazılar yazarak bunları mürekkebiyle
kağıda geçirmişlerdir. demek basma kumaşına ihanettir. yapmayın hocam.
kadınlarımız ilk yerleşik düzene geçildiğinden beridir yaptıkları taş baskı
buğda desenleri var.. adı hala değişmemiş basma.. çinlilerin kağıdının aslı da
semerkand kağıdı.. çinlilere icat ettirdiniz.. semerkand kağıdı da dut ağacı
liflerinden yapılır. dut ağacı da çinde, sarı nehirin ötesinde bulunmaz türk
florasıdır.. önüne set gerip çinin işgal ettiği topraklarda öğrenmiştir, ipeğide
kağıdı da, bunların kaynağı dut ağacını da.. çinliler değirmen nedir onu da
bilmezlerdi. matbaa değirmenin mantığıyla yapıldı, uygurlarca..
.