Bir gün
yolum düştü Malıbeyli kentine. Köyü gezdim ve öyle şeyler gördüm ki,
gayrimüslim köyünde onları görmek olmaz.
Öncelikle,
burada bir okul var, bu okulda çok oğlan çocuğu okuyor. Çocukların babaları ile
konuşup gördüm ki, her kes ki, oğlunu okumaya koyup, çok memnun ki, onun çocuğu
bilim okur. Bu da görsənməyən iştir,
çünkü yabancı Müslüman köylerinde çok adamlar çocuklarını işte o sebebe okula
gönderirler ki, evde bikar kalıp annesinden çok ekmek istemesin.
Henüz bu
garip iş değil. Malıbeylide bir garip öykü gördüm: o da şudur ki, bu köyde hâlâ
oğlan çocuklarından başka kızlar da okula gelip ders okuyorlar. Doğrusu çok
merak ettim ki, örneğin, Erivan gibi bir Müslüman merkezinde kızın oxumağını
Müslümanlar kötü iş hesap yapıyorlar, ama Malıbeyli gibi bir köyde kızlar
Ermeni Haxçığı gibi omzuna heybe düşürüp derse gidiyor.
Bu işleri
görüp, söz yok, başladım bunun nedenini sormaya ki, çok əcəb,
Malıbeyli nereye, bu işler nereye? Ve gün nereden çıktı ki, burada bu kadar
ilerleme meydana geldi? Herkesten haber aldım, bana cevap veremedi. Gerçekten
garip bir iştir ki, Müslüman kendinde böyle böyle işler oluşsun. Sonunda ne
olduysa, sohbet molladan düştü ve böyle anlaşıldı ki, Malıbeylide hiç aslından
molla olmayıp ve Malıbəylilər ömrlərində hiç molla
yüzü görmemişler.
Aha, burda
ben parmağımı dişledim ve kendime dedim ki, evet, bunu bana bayaqdan deyin.
Allah babanıza rahmet eylesin, şimdi bildim ki, neden burada Müslümanlar
oğullarını ve kızlarını oxudurlar.
Ondan
dolayı ki, burada molla yoktur.
Ancak şimdi
anladım.
Celil
Memmedquluzade (Yusufçuk)
"Molla
Nasreddin", 22 Ağustos, 1910, № 32
-------------
Bir gün
yolum düşdü Malıbəyli kəndinə. Kəndi gəzdim və elə şeylər gördüm
ki, qeyri müsəlman kəndində onları
görmək olmaz.
Əvvəla, burada
bir məktəb var, bu məktəbdə çox oğlan
uşağı oxuyur. Uşaqların ataları ilə danışıb
gördüm ki, hər bir kəs ki,
oğlunu oxumağa qoyub, çox razıdır ki, onun övladı elm oxuyur. Bu da görsənməyən işdir,
çünki özgə müsəlman kəndlərində çox
adamlar uşaqlarını məhz o səbəbə məktəbə göndərirlər ki, evdə bikar
qalıb anasından çox çörək istəməsin.
Hələ bu qəribə iş deyil.
Malıbəylidə bir qəribə əhvalat gördüm:
o da budur ki, bu kənddə hələ oğlan
uşaqlarından savayı qızlar da məktəbə gəlib dərs
oxuyurlar. Doğrusu çox təəccüb elədim ki, məsələn, İrəvan kimi
bir müsəlman mərkəzində qızın
oxumağını müsəlmanlar pis iş hesab eləyirlər, amma
Malıbəyli kimi
bir kənddə qızlar erməni Haxçığı
kimi çiyninə heybə salıb dərsə gedir.
Bu işləri görüb,
söz yox, başladım bunun səbəbini
soruşmağa ki, çox əcəb, Malıbəyli hara,
bu işlər hara? Və gün
haradan çıxıb ki, burada bu qədər tərəqqi baş
verib? Hər kəsdən xəbər aldım, mənə cavab verə bilmədi.
Doğrudan da qəribə işdir ki,
müsəlman kəndində belə-belə işlər əmələ gəlsin.
Axırda nə oldusa,
söhbət molladan
düşdü və belə məlum oldu
ki, Malıbəylidə heç əslindən molla
olmayıb və Malıbəylilər ömrlərində heç molla
üzü görməyiblər.
Aha, burda
mən barmağımı
dişlədim və özümə dedim ki,
bəli, bunu mənə bayaqdan
deyin. Allah atanıza rəhmət eləsin, indi
bildim ki, niyə burada müsəlmanlar
oğlanlarını və qızlarını oxudurlar.
Ondan ötrü
ki, burada molla yoxdur.
Ancaq indi
başa düşdüm.
Cəlil Məmmədquluzadə
(Cırcırama)
“Molla Nəsrəddin”, 22
avqust, 1910, № 32
Ziyaretiniz için teşekkürler..