1560’ta
vuku bulan ve Haçlı donanmasının hezimetiyle sonuçlanan, deniz savaşı.
Preveze
yenilgisinin izlerini silmek isteyen Avrupalılar, Türkleri, Batı Akdeniz’den
çıkarabilmek için, Turgut Reis'i Cerbe’de vurup askerini imha etmek
gayesindeydiler. Ancak bu sayede Tunus ve Trablus, İspanya’nın eline geçerdi.
Türklerin burayı yeniden ele geçirmeleri ise, yılları alırdı.
Mehdiye
Kalesinin yıkılmasından sonra Turgut Paşanın elindeki en müstahkem kale, Cerbe
Kalesiydi. Turgut Paşa, bilhassa son yıllarda burasını iyice tahkim etmişti.
Cerbe Adası, Trablus’la Tunus’un arasında bulunduğundan, buradan her iki
ülkenin de kontrolü kolay oluyordu. Bunun içindir ki, Haçlılar'ın ilk saldırı
noktası, Cerbe Adası idi. Cerbe’de yenilen Türklerin, Trablus’u savunmaları zor
olacaktı. Cerbe’de, bin kişilik bir Türk kuvveti vardı. Turgut Paşa’nın esas
kuvvetleri Trablus’ta bulunuyordu ve bunların güçlü Haçlı donanmasına bir şey
yapamayacakları meydandaydı.
Nitekim
Haçlıların, Osmanlılar'a karşı hazırlanmış ve kesin bir zafer kazanmayı aklına
koymuş olan iki yüz parçadan mürekkep müttefik donanması, ihtiyat olduğundan
epey zamandır sefere çıkmayan Jan Andrea Doria kumandasında Cerbe önüne geldi.
Turgut Paşa, bu muazzam kuvvete karşı koyamayacağını anlayarak Trablus’a
çekilirken, acele olarak Mora sancakbeyi vasıtasıyla durumu İstanbul’a
bildirdi.
Cerbe’yi
almaya muvaffak olan İspanyol ve müttefikleri, Osmanlı donanmasına karşı acele
orayı tahkim ettiler. Buna karşı Piyâle Paşa kumandasındaki Osmanlı donanması
Cerbe Adası önüne geldi ve işte burada tarihte meşhur Cerbe Muharebesi yapıldı.
Haçlı
donanmasının başında, başkumandan Andrea Doria bulunuyordu. Donanma iki yüz
gemiden müteşekkil olup, buna 30 bin asker yüklenmişti. 22 yıldan beri,
Preveze’den sonra, Hıristiyan âlemi böyle bir armadayı bir arada görmemişti.
Kaptan-ı
Deryâ Piyâle Paşa komutasındaki Türk donanmasında ise Uluç Ali Reis, Seydi Ali
Reis ve Turgut Paşa (Reis) gibi tecrübeli kaptanlar bulunuyordu. Donanma, 120
parçadan müteşekkildi. Bu tecrübeli deniz serdarları, yaptıkları harp
dîvânında, düşmanı imha için, Preveze’de kullanılan taktiği uygulamaya karar
verdiler.
Piyâle Paşa
ve tecrübeli komutanları, Haçlı armadasını, 14 Mayıs 1560 sabahı, pek az bir
zayiatla, birkaç saatte perişan ettiler. Düşman askerinin 20 bini imha edildi.
Bu muharebe, Andrea Doria’nın Preveze’de Barbaros’tan yediği silleden sonra,
müttefiklere vurulmuş ağır bir darbe oldu. Müttefik kuvvetlerin 60 büyük gemisi
batırıldı. Büyükamiral Andrea Doria, yaralı ve perişan bir halde, alelade bir
kayıkla, hayatını zor kurtardı.
Zaferi
müteakip muhasara edilen Cerbe Kalesi, kısa sürede tekrar fethedildi. Kaledeki
İspanyol Generali Alvaro bir gemiye atlayarak kaçmışsa da, Turgut Paşa
tarafından takip edilerek esir alındı. Adanın idaresi, Turgut Paşaya verildi.
Cerbe’de
Türk zayiatı, Preveze’de olduğu gibi, hayrete değer derecede az olmuştur. Ancak
birkaç küçük Türk gemisi batmış ve şehitlerin sayısı bini bulmamıştır.