«DOĞU TÜRKISTAN 1949 YILINDAN BUYANA KOMMÜNIST ÇIN’IN IŞĞALI ALTINDADIR»
Yazarlar: Cingiz Dadashov
Çin’deki
Uygur Türklerinin hak arayışını uluslar arası gündeme taşıması nedeniyle “Uygur
Ana” diye adlandırılan — Rabia Kadir
1947 yılında Doğu Türkistan’da
doğdu. Fakir bir çocukluk dönemi yaşadı. Çamaşırcı olarak girdiği iş hayatına,
süpermarket kurarak devam etti. Artan iş imkanları üzerine, işçi ihtiyacını,
Uygur Türklerini işe alarak karşıladı. İşçilerine eğitim verdi. Urumçi’de,
Müslüman kadınları iş hayatına kazandırmak için, ‘Bin Ana Projesi’ni yürüttü.
Çin yönetimi, azınlıklar arasından çıkan, ‘en başarılı kadın’ diye onu örnek gösterdi.
1995-1997 yıllarında Çin yönetimine danışmanlık yaptı. BM’nin 4. Dünya Kadınlar
Konferansında görev aldı. Uygur kadınlarının kendi işlerini kurmasını
destekleyen bir yardım kampanyasını yönetti. Forbes dergisi, 1994’te ülkenin en
zengin 10 kişisi arasında onu da saydı. Eşi Sıddık Ruzi, 1996’da ABD’ye sığındı
ve Doğu Türkistan’ın bağımsızlığı için çalışmaya başladı. Bu sırada Rabia
Kader, siyasete atılmak istedi. Kocasının ABD’de yaptığı açıklamalar yüzünden
engellendi. Eşine gazete göndermesini, ‘ulusal güvenliği tehlikeye atma suçu’
saydı. ABD delegeleriyle görüştüğü için, ulusal ayrımcı hareketle bağlantısı
olduğu gerekçesiyle Ağustos 1999’da gözaltına alındı. Mart 2000’de sekiz yıl
hapis cezasına çarptırıldı. Tutuklanmadan önce, Uygur kadınlarının, kendi
işlerini kurmasını destekleyen bir yardım kampanyasında çalışıyordu. Aynı
zamanda ülkenin en zengin kadını olarak biliniyordu. 6 yıl hapis yattı.
Uluslararası Af Örgütü başta olmak üzere, birçok insan hakları kuruluşu
tarafından desteklendi. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın, Pekin
ziyareti öncesinde, serbest bırakıldı. Rabia Kadir, hapisten çıktıktan sonra
Washington’a gitti. Burada sürgün hayatı yaşamaya başladı. İşgalci Çin devleti
onu, bir numaralı devlet düşmanı ilan etti. 2004 yılında, Norveç tarafından
‘Rafto Barış Ödülü’, kendisine verildi. 2006 yılında Nobel Barış ödülüne aday
gösterildi. Aynı yıl, Dünya Uygur Konferansı başkanı oldu. 2 kez evlendi. 11
çocuk annesi. Halen ABD’nin Virginia eyaleti Fairfax kentinde yaşıyor. Çin
yönetimi, eylemlerin arkasında Dünya Uygur Konferansı Başkanı Rabia Kadir’in
olduğunu iddia ediyor.
.
Ziyaretiniz için teşekkürler..