Saha (Yakut) Türklerinin En Büyük Bayramı: Isıah

Saha Türklerinin (Yakutların) kültürel, tarihi ve manevi değerlerinin korunması ve sürdürülmesinin parlak bir örneği olan bayramdır. Yakutlar Yakutistan’ın (başka isimle Saha Cumhuriyeti) nüfus çoğunluğunu oluşturan Türk halkıdır. Saha beyaz, güneşli anlamına gelir ve bu halkın çok eski bir ismidir.

Manas Destanı'mızda adı geçen Büyük Türk Hükümdarı Alper Tunga'da Saha Türklerinin efsaneleşmiş bir Hükümdarıdır. Bu büyük Hükümdardan İran kaynaklarında Efresyap olarak da bahsedilmektedir.

Yakutistan Rusya’nın en büyük bölgesidir. Onun alanı Rus topraklarının beşte birini oluşturmaktadır. Ayrıca Yakutistan dünyadaki en büyük yüzölçümüne sahip olan özerk ülkedir. Ama topraklarındaki nüfus yoğunluğu çok küçüktür. Yakutistan’ın yer aldığı Doğu Sibirya’nın iklimi karasal iklimdir ve çok serttir. Bahar ve güz mevsimleri o kadar kısa sürer ki Yakutistan’da sadece iki mevsim – kış ve yaz - olduğu söylenebilir.

Saha halkı eskiden beri uzun kış soğuklarından sonra çok beklenen yazın gelişini güzel bir bayram ile kutlar. Sibirya’nın diğer Türkçe konuşan halklarında da olduğu gibi Yakutlarda da baharın gelişinin kıştan sonra uyanan dünyaya yönelik dini törenlerin yapıldığı büyülü bir anlamı vardı.

Isıah – Tanrı Ayıı, doğanın yeninden canlanması şerefine kutlanan yaz bayramıdır. Isıah kutlamaları sırasında dualar okunur, bol bol ikramlar verilir, dans, halk oyunları ve at yarışmaları düzenlenir. Bu bayram eski yılın sona ermesi ve yeni yılın başlamasını sembolize etmektedir.

Araştırmacılara göre yaz bayramı kutlama geleneği Orta Asya steplerinden gelir. Yakut bayramının unsurlarının Tuva, Altay, Tatar, Başkurt vs. Türk halklarının yaz bayramları ile benzerlikleri var. Yakutlarda hayvan yetiştiren halklara özgü olan yılı iki yarıya bölme geleneği kaldı. Isıah bayramı ise eski ve yeni, geçmiş ile gelecek arasındaki bir nevi sınır niteliğini taşıyor.

Yakut Isıah Bayramı (bereket anlamına gelir) Güneşle, bereket kültü ile ilgilidir.

İnsanların birliğini yaşam döngüsünü simgeleyen Osuohay isimli halka olunup şarkılar söylenerek oynanan dans sembolize etmektedir. Osuohay sırasında dans edenler güneşe onun insanlara verdiği ışık ve sıcak için teşekkür ederler. Bu dans durmadan sabaha kadar sürer, eski zamanlarda bazen büyük soylar üç gün ve üç gecelik Osuohay düzenlerdi. Tabii ki dans edenler değişiyor, halka içine giren herkesin bütün yıl için kendini olumlu enerjiyle doldurduğuna inanılır. Kutlamaların doruk noktası at sütünden elde edilen geleneksel içki kımız’ı ateş, otlar ve ağaçlar üzerine serpme törenidir. Bu tören Evren ve insanoğullarının doğmasını sembolize etmektedir.

Günümüzde Isıah Bayramı yaşamın sürdürülmesi, birbirini takip eden nesillerin sembolüdür.

                               Saha – Yakutistan

                       Saha – Yakutistan Bayrağı

http://www.yenidenergenekon.com/301-saha-yakut-turklerinin-en-buyuk-bayrami-isiah/