ANA SAYFA » » Kısaca Türk Tarihi 2

Kısaca Türk Tarihi 2

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİNİN KURULUŞU ;

Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu Selçuk Beyin oğullarından Arslan Beyin Torunu Süleyman Şahtır. Önce Konya çevresini ele geçirdi ve sonra Batı Anadolu’ya yöneldi. 



Bizans'ın zayıflığından yararlanarak Marmara’ya kadar ilerledi ve İznik’i Başkent yaptı(1075). Süleyman şah Suriye üzerine yaptığı seferde yenilerek öldü.(1086)

I.KILINÇ ASLAN DÖNEMİ (1092 – 1106) ;

I.Kılınç Arslan Bizanslılar ile anlaşarak her iki devlet içinde tehlike arz eden Çaka Bey’i ortadan kaldırdı. I.Kılınç Arslan'ın ölümünden sonra Anadolu da Birlik bozuldu. Yerine oğlu II.Kılınç Arslan geçti.

MİRYOKEFALON SAVAŞI ( 1176) ;

2.Haçlı seferinin Anadolu Selçuklu Devleti üzerinde yaptığı sarsıntıdan yararlanmak isteyen Bizanslılar büyük bir ordu ile Anadolu'ya saldırıya geçtiler. II.Kılınç Arslan zekice manevralarla yenmeyi başardı.

II. Kılınç Arslan 1185 de ülkesini 11 oğlu arasında paylaştırdı. Babalarının ölümünden sonra oğullar arasında taht kavgası kızıştı. I.Gıyasettin Keyhüsrev duruma egemen olarak (1205 – 1211) tahta geçti. Antalya’yı aldı ve İznik imparatorluğunun üzerine yürüdü. Savaş sırasında öldü yerine oğlu I.İzzettin Keykabus geçti Kastamonu kıyılarına kadar ilerlendi. İmparatorluğun sınırları Karadeniz’e ulaştı. İzzettin Keykavusun ölümünden sonra yerine I.Alaeddin Keykubat geçti(1220 – 1237) bu dönemde imparatorluk en parlak dönemlerini yaşadı. Anadolu birliği tekrar sağlandı. Bu dönemde Anadolu Selçuklular bir donanmaya ve tersaneye sahip olmuşlardır. Ölümünden sonra yerine II. Gıyasettin Keyhüsrev geçti ve Anadolu birliğini sağlayamayarak Devlet zayıfladı bunu fırsat bilen Moğollar Erzurum’u kuşatarak 1243 yılında Kösedağ savaşını başlattılar.
Anadolu Selçuklu Devleti dağıldı ve Beyliklere ayrıldı.

BEYLİKLER ,

KARAMANOĞULLARI BEYLİĞİ (1256 – 1483) ; İlk başkenti Ermenek , daha sonraları Karaman ve Koynadır. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra oluşan en güçlü beyliktir.

GERMİYANOĞULLARI BEYLİĞİ ( 1300 – 1429) ; İç Anadolu’yu ele geçirdiler.

CANDAROĞULLARI (1292 – 1461) ; Başkentleri Kastamonu.

AYDINOĞULLARI ( 1308 – 1425) ; Aydınoğlu Mehmet bey r-tarafından İzmir ve çevresinde kuruldu. Ege ve yunan adalarına bir çok seferler yaptı.

DULKADİROĞULLARI BEYLİĞİ ; Maraş ve Elbistan dolaylarında kuruldu.

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİNDE TOPLUMSAL YAPI VE KURUMLAR ;

Devlet ve Ülke yapısı ;

Başta Selçuklu soyundan gelen sultan bulunurdu. Devlet işleri Divanda görüşülür.
Devletin ilk Başkenti İznik’ti sonraları Konya oldu. Ülke yönetim bakımından eyaletlere ayrılmıştı. Adalet işlerine kadılar bakardı.

Toprak yönetimi ;

Toprak devletin olup ikta , vakıf ve mülk olmak üzere üç kısma ayrılmıştır.

Ordu ve Donanma ;

Hassa Ordusu paralı askerlerden oluşuyordu. Selçuklu ordusunun temelini Tımarlı sipahiler oluşturuyordu. Dirliklerden gelen gelirler Tımarlı sipahilere veriliyordu.

Ekonomik hayat ;

Köylerde tarım ve hayvancılık gelişmiş, kentlerde ise zanaatkarlık ve ticaret gelişmişti.

Toplumsal Hayat ;

Kentlerde esnaf , Lonca denilen örgütlerde birleşmişti. Loncalara sadece Müslümanlar girebilirdi.

***********OSMANLI TARİHİ*********

OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞU ;

XIII. Yüzyılda Anadolu da ; Anadolu Selçuklu Sultanlığı , Bizans İmparatorluğu, İlhanlılar, Trabzon Rum İmparatorluğu bulunmaktaydı. 13. Yüzyılın sonlarında Anadolu Selçuklu Sultanlığının birliği bozulmuş ve yerine 12 beylik kurulmuştur..

OSMANLI BEYLİĞİNİN KURULUŞU ;

Oğuzların sağ kolundan olan Gülhan soyuna bağlı Kayı Boyuna Mensup kişilerce kurulmuştur.

BEYLİKTEN İMPARATORLUĞA YÜKSELMEYİ SAĞLAYAN ETMENLER ;


  • Coğrafi konumlarının genişlemeye müsait olması 
  • Osmanlı sınırlarındaki Türk beyliklerinin bu beyliğe düşmanca tavır almamaları.
  • Balkanlarda siyasi karışıklıklar olması Osmanlıların Bizans topraklarını ele geçirecek ve yerleşecek güce sahip olmaları. 
  • Bütün gücün hükümdarda bulunması Dinsel hoş görülü olmaları
  • Balkanlardaki ilk fetih hareketlerinde çok az kayıp vermeleri.




OSMAN BEY ZAMANI ;

Karacahisar , İnegöl , Yarhisar , Bilecik ve Mudurnu gibi kasabalar Osmanlıların eline geçti. 1302 de Bizanslılarla çarpıştı ve kazanarak Ulubat gölü kıyılarına kadar beyliğini genişletti.

ORHAN BEY 81324 – 1362) ;

Bursa’yı kuşattı ve başkent yaptı. Kendi adına akçe bastırdı (1327). Gelişmeler üzerine Bizanslılar harekete geçti ve Orhan bey ile Maltepe yakınlarında savaştı ve yenildiler. İznik ve İzmit kentleri Osmanlıların eline geçmiş oldu.(1330). Karasi beyliğinin taht kavgalarından yararlanarak bu beyliği de topraklarına kattı ve Rumeli yolu açılmış oldu.

I.MURAT DÖNEMİ (1362 – 1389) ;

I.Murat padişah olunca ilk olarak Ankara üzerine sefere çıktı. Çünkü Ahiler Karamanoğullarının kışkırtmasıyla ayaklanmışlardı ve Ankara’yı almışlardı. Ankara’yı geri aldıktan sonra Rumeli’ye geçerek Edirne’yi aldı (1362)

SIRP SINDIĞI SAVAŞI (1364) ;

Osmanlıların Edirne’den sonra Filibeyi de ele geçirmelerinden sonra Balkan devletleri harekete geçtiler. Papanın da etkisiyle Sırplar , Bulgarlar , Macarlar , Eflak ve Bosnalılardan oluşan büyük bir kuvvetle saldırıya geçtiler.
Osmanlının bir gece baskınıyla Bizans ordusu bozguna uğradı.

I.KOSOVA SAVAŞI (1389) ;

Osmanlıların Karamanlılarla uğraşmasını fırsat bilen Sırp Kralı Lazar Bosna Kralı ile birleşerek Osmanlı topraklarına saldırdı ve ağır bir yenilgi aldılar.


*** Sırpsındığı savaşı , Osmanlılara Rumeli kapılarını açmış , I.Kosova savaşı ise Osmanlıların Rumeli’ye yerleşmesini sağlamıştır.

YILDIRIM BAYEZİT DÖNEMİ (1389 – 1402) ;

Rumeli’deki durumu düzene koydu ve Anadolu’ya yöneldi. Anadolu da Türk birliğini sağlamak için katkılarda bulundu. Germiyanoğullarını , Menteş oğullarını kendine bağladı. Karamanoğulları üzerine seferler düzenledi. Karamanoğulları beyliğine son verdi. 1396 da İstanbul’u kuşatmak için sefere hazırlandı ama haçlıların hazırlıklı olduğunu anlayınca vazgeçti.

NİĞBOLU SAVAŞI (1369) ;

Osmanlılara karşı açılan Haçlı seferlerinin önderliğini Macar Kralı üstlendi. Haçlılar Tuna nehri yakınlarındaki Tuna nehrine gelerek kaleyi kuşattılar kale komutanı doğan bey kaleyi kahramanca savundu. Savaşı haber alan Yıldırım Niğbolu’ya hareket ederek Haçlılarla savaştı ve Haçlılar ağır bir yenilgi aldılar. Bu zafer üzerine İstanbul üzerine tekrar sefer düzenlenmek istendi fakat Anadolu da Timur tehdidi ortaya çıkınca seferden tekrar vazgeçildi.

ANKARA SAVAŞI (1402) ;

Türkistan ve İran da güçlü bir devlet kurmuş olan Timur kendisini ilhanlıların varisi sayarak Anadolu'ya yöneldi. Bu gelişmeler sonucunda Yıldırım ile olan ilişkiler bozuldu. Timur 1402 de büyük bir ordu hazırlayarak Anadolu’ya geçti ve Bayezitin Ankara’ya geçtiğini duyunca Ankara’ya yürüdü. Savaşı taraf değiştiren Karartatarlarla bazı beyliklerin Timur dan olmalarıyla Yıldırım yenildi.

SAVAŞIN SONUÇLARI ;

Timur bir süre Anadolu’da kaldı ve Anadolu beyliklerine eski topraklarını geri verdi. Osmanlı devleti dağılma tehlikesi geçirdi , Anadolu birliği bozuldu ve Fetret devri başladı.

FETRET DEVRİ (1402 – 1413) ;

Ankara savaşı sonucu Anadolu birliğinin bozulmasından (1402) , Mehmet Çelebinin Osmanlı birliğini yeniden sağlayarak Padişah olmasına kadar (1413) geçen onbir yıllık döneme Fetret Devri denir.

MEHMET ÇELEBİ DÖNEMİ (1413 – 1421) ;

Anadolu Birliğinin tekrar kurulması için çalışmalar yaptı. İzmir’i ele geçirdi. Osmanlı birliğini tekrar sağladı. Bu sırada Anadolu da bir çok ayaklanmalar başladı.

ŞEYH BEDRETTİN AYAKLANMASI (1420);

İznik’te bir tarikat kurdu. Müritleriyle Manisa ve İzmir dolaylarında etkili oldu ve Mehmet çelebiye karşı ayaklandıysa da 1420 de Fetvayla asıldı.

KURULUŞ VE GELİŞME DÖNEMİNDE OSMANLI KÜLTÜR VE UYGARLIĞI ;

DEVLET YÖNETİMİ ,

Başta bey denilen bir hükümdar vardı. İlk başkent Söğüttü , Bursa’nın alınmasıyla Başkent Bursa oldu. Önemli devlet işleri Divan örgütünde konuşulurdu. Bu örgüt ; Vezir , Kazasker , defterdar , nişancı dan oluşurdu.

TOPRAK YÖNETİMİ ;

Topraklarda Dirlik sistemi vardı. Dirlik yıllık gelirleri bakımından üçe
ayrılırdı.

- Has ; Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan dirlikler. Padişah , vezirler , divan erkanı ve beyler beylerine verilirdi.

- Zeamet ; Yıllık geliri 20 bin ile 100 bin akçe olan topraklar. Kadılara , subaşlarına ve yüksek memurlara verilirdi.

- Tımar ; yıllık geliri 3 bin ile 20 bin akçe olan topraklar. Savaşta başarı gösteren askerlere verilirdi.