TÜRKLERİN
ANA YURDU VE GÖÇLER ;
Türklerin
en eski vatanları Orta Asya’dır. Göçlerin nedenleri; Aşırı kuraklık, şiddetli
kışlar, has-talıklar , çatışma ve savaşlar.
ASYA HUN
DEVLETİ ;
İlk
hükümdarı Teoman’dır. Hunlar Teoman ve oğlu Mete zamanında çok güçlendiler ve geniş
bir alana yayıldılar. Çinliler Hun akınlarını engelleyebilmek için Çin seddini
yaptılar. Mete Çinlileri vergiye bağladı. M.Ö 1. yüzyıl sonlarında Hunlar
ikiye ayrıldı ve Çin egemenliğine geçtiler.
Kavimler
göçü ve sonuçları;
Hun
devletinin yıkılmasından sonra bazı kuvvetli Hun boyları Hazar denizinin kuzeyinden
batıya doğru göç ettiler. Balamir komutasındaki Hunlar önlerine çıkan kavimleri
egemenlikleri altına aldılar. 375 lerde başlamış ve 500 lere kadar devam
etmiştir.
Sonuçları;
- Roma
imparatorluğunun çöküşü hızlandı. 395 de ikiye ayrıldı 476 batı roma imparatorluğu
yıkıldı.
-
Avrupa’nın etnik çehresi değişti
- Avrupa da
bir karışıklık dönemi yaşandı.
- Cermenler
Avrupa’ya yerleşti.
AVRUPA
HUNLARI ;
Attila
zamanında en güçlü dönemlerini yaşadılar. Orta Avrupa'ya egemen oldular.
Attila'nın
ölümünden sonra dağıldılar.
GÖKTÜRKLER
;
Hun
devletinin parçalanmasından sonra Türkler Avarlar'ın egemenliğine geçmişti.
Bumin kağan
Avarlara karşı ayaklanarak (552) Göktürk Kağanlığını kurdu.
Göktürkler
yazıyı ilk kullanan ve adına ilk defa Türk diyen kavimdir.
Bumin
kağanın ölümünden sonra Göktürkler ikiye bölündüler ve iyice zayıfladılar.
681 de
Kutluk Kağan Göktürkleri yeniden bir araya getirerek 2.Göktürk devletini kurdu. Bu
kağanlığın en parlak dönemi Bilge kağan , Kültigin ve Vezir Tonyukuk dönemindedir.
745 de yıkıldı ve yerine Uygur Kağanlığı kuruldu. Göktürklerden günümüze
kalmış en önemli eser Orhun kitabeleridir.
UYGURLAR ;
Önceleri
Orhun nehri boylarında yaşamışlardır. Daha sonraları Moğol ve Kırgız saldırıları
sonucu Doğu Türkistan’a yerleşmişlerdir. Uygurlar Karluk ve Bismillarla
birleşerek Göktürk devletini yıkmışlardır. Yerleşik hayata geçen ilk Türklerdir.
Mani dinin etkisinde kaldılar ve savaşçılık yeteneklerini kaybettiler(
mani dini et yemeyi yasaklıyordu). 840 ta Kırgızlar tarafından yıkıldılar.
DİĞER TÜRK
DEVLETLERİ;
1)
KIRGIZLAR ; 840 ta Uygur devletini yıkarak Ötügene yerleştiler.
2) SİBİRLER
; Çeşitli boyların baskısı sonucu göç ederek Kuzey Kafkasya’ya yerleşmişlerdir.
3) AKHUNLAR
; Asya Hun devleti dağıldıktan sonra güneye inen Hun koludur.
4) AVARLAR
; Balkanlara yerleşmişlerdir. Doğu Avrupa’nın etnik yapısını değiştirmişlerdir.
5) HAZARLAR
; Museviliği benimsemişlerdir. Daha sonraları Hıristiyanlık ve Müslümanlıkta
yayılmıştır.
6)
BULGARLAR ; Bulgarlar Hun boyları ile karışan Ogur adında bir Türk boyundan gelmektedirler.
7)
TÜRGİŞLER ; Yerleşik hayata geçmişlerdir.
KARLUKLAR ;
Müslüman ilk Türk Topluluklarıdır.
9) MACARLAR
; Hıristiyanlaşmışlardır. Slavların arasına girerek onların birleşmelerini
engellemişlerdir. Balkan topluluklarının Cermenleş-mekten kurtarmışlardır.
10) UZLAR
(OĞUZLAR); En büyük Türk boylarındandırlar. Selçuklu ve Osmanlı devletlerini
kurmuşlardır.
İSLAM
TARİHİ ;
Hz
Muhammed’in Hayatı ;
Miladi
takvime göre 571 yılının 17 nisanında Mekke de dünyaya gelmiştir. 8
Haziran 632
da hayata gözlerini kapadı.
İslamiyet’in
doğuşu ;
40 Yaşında
Peygamber , 43 Yaşında Resul oldu. Kendisine inanan ilk Müslümanlar ;
Karısı
Hatice , Hz Ebubekir , Zeyd , amcasının oğlu Hz Ali , Hz Osman.
Hicret ; Hz
Muhammed’in 20 eylül 622 de medineye göç etmesi.
HZ
MUHAMMEDİN SAVAŞLARI VE SEFERLERİ ;
BEDİR
SAVAŞI (624) ;
Müslümanların
Mekkelilerle yaptığı ilk savaş. İslamın tanınmasında önemli rol oynamıştır.
UHUD SAVAŞI
(625) ;
Ebusüfyan
komutasında 3000 kişilik bir ordu ile saldırdı.
HENDEK
SAVAŞI (627) ;
HUDEYBİYE
BARIŞI ( 628) ;
HAYBER SEFERLERİ
(629) ;
MEKKENİN
ALINMASI (630) ;
DÖRT HALİFE
DEVRİ ;
1) Hz
Ebubekir Devri (632-634)
2) Hz Ömer
Devri ( 634 – 644 )
3) Hz Osman
Devri ( 644 -655 )
4) Hz Ali
Devri ( 656 -661 )
İLK TÜRK
İSLAM DEVLETLERİ ;
KARAHANLILAR
(932 – 1212 ) ; Türklerin göçebelikten yerleşik hayata başlamaları döneminde
ortaya çıkmış ilk Türk devletidir. İlk kez Türk –İslam sentezini uygulayan
devlettir.
GAZNELİLER
(963 – 1183) ; Kurucusu Alp Tekin.
BÜYÜK
SELÇUKLU İMPARATORLUĞU (1037 – 1157)
Kurucuları
Türklerin büyük kolu olan Oğuzlardır. Kurucusu Selçuk bey. Selçuk beyin
ölümünden birlik bozuldu ve parçalandılar. Selçukluların bir bölümü Selçuk beyin oğlu
Aslan beye , bir bölümü de torunları olan Tuğrul ve Çağrı beye bağlandılar.
Tuğrul bey Nişabur kentinde büyük mücadeleler göstererek adına hutbe
okuttu ve böylece Büyük Selçuklu Devletinin temellerini atmış oldu. (1037)
DANDANAKAN
SAVAŞI (1040) ; Gazneliler ile Selçuklular arasında olmuştur.Türk tarihinde
bir dönüm noktasıdır. Türkmenler tarih sahnesine bu savaştan sonra çıkmışlardır.
Gaznelilerin yenilgisiyle sonuçlanmıştır.
MALAZGİRT
SAVAŞI (1071) ; Bizans imparatorluğu ile Selçuklu imparatorluğu arasında
Van gölünün batısındaki Malazgirt yakınlarında gerçekleşmiştir.
Selçuklu
komutanı Alpaslan’dır.
MELİKŞAH
DÖNEMİ (1072 – 1092) ; Alparslan’ın ölümünden sonra yerine oğlu Melik şah
geçmiştir. Bu dönemde Selçuklu devleti zayıflamıştır.
HAÇLI
SEFERLERİ ; 11. ve 12. Yüzyıllarda Batılı Hıristiyanlar tarafından Kutsal yerleri
Müslümanlardan almak için yapılmış olan büyük seferlere Haçlı seferleri denir.
Haçlı
seferlerinin sonuçları ;
Papanın ve
kilisenin otoritesi sarsıldı. Müslümanlarla
Hıristiyanlar birbirlerini daha yakından tanıma fırsatı buldular.
Avrupalılar
Akdeniz de bir varlık olarak ortaya çıktılar.
Doğu ile
batı arasındaki ticaret gelişti.
Derebeylerin
güçleri azaldı
Bazı
Akdeniz limanları gelişti
Pusula ve
barut Avrupa’ya götürüldü.
Avrupalılar
Arap rakamlarını kullanmaya başladılar.
Türklerin
Avrupa’ya ilerleyişleri gecikti.
ANADOLU SELÇUKLU
DEVLETİ (1077 – 1308);
Türkler
Malazgirt savaşından sonra Anadolu'ya yerleşmek için göçlere başladılar.
ANADOLUDA
KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ ;
SALTUKLAR ;
Erzurum ve dolaylarında Ali Bin Ebulkasım tarafından kuruldu (1071 – 1201)
MENGÜCEKLER
; Mengücek Gazi’nin kurduğu bu beylik Erzincan ve çevresine yerleşmiştir.
(1071 – 1252)
DANİŞMENTLİLER
; Melik Ahmet Danişment Gazi tarafından Sivas, Tokat ve Kayseri yörelerinde
kurulmuştur.
ARTUKLULAR
; Artuk bey tarafından Mardin , Diyarbakır ve Harput dolaylarında kurulmuştur.(1101
– 1409)