Romanya
Türkleri
Nüfus:
120.000
Bulundukları
başlıca şehirler: Köstence, Mecidiye, Tulça, Kılıraş, Oltena, İbrail, Galats,
Bükreş.
Bölgedeki
Türk toplulukları: Rumeli Türkleri, Tatar Türkleri
Romanya
coğrafyasında Türkler çok eskilere dayanmaktadır. Eski Türk kavimleri olan
Oğurlar (Uzlar), Peçenekler, Kıpçaklar ve sonra daha birçok Türk boyları
Karadeniz Kuzeyinden gelip Romanya'ya yerleşmişlerdir.
XIIl-XIV'üncü
yüzyıllarında Altın Ordu ve sonraki yıllarda Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine
giren bölgeye birçok Türk gelip yerleşmiştir. Yediyüz yıla yakın süren Osmanlı
hakimiyet dönemi 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu yapılan Berlin anlaşması ile
bitmiş, bağımsız hale gelen Romanya Osmanlı İmparatorluğu'ndan kopunca
Romanya'da yaşayan Türkler de anavatandan kopmuşlardır.
Bugün
nüfusları 95 bin civarında olan Türkler, özellikle Tuna Nehri ile Karadeniz
arasında kalan Dobruca bölgesinde çoğunlukla yaşamaktadırlar. Anadolu'dan göç
eden Türkler, Kırım Türkleri (Tatarlar), Nogay Türkleri ile Gagauz Türkleri
olan bu topluluklar Romenler'le iyi ilişkiler içerisinde iç içe ve barış
içerisinde yaşamaktadırlar. Bugün Romanya'da Türk ve Tatar diye ikiye ayrılmış
olan Türk toplumunu tek bir federasyon halinde birleştirme çabaları sonuç
vermeye başlamış ve sağlam bir temele oturmak üzeredir.
Çavuşesku
Sonrası Romanya'daki Azınlıklar
23
milyonluk nüfusu ve 237.000 km2lik yözölçümüyle Balkanların önemli bir ülkesi
olan Romanya, 1989 Aralık ayındaki halk ayaklanmasından sonra, gerek siyasi
gerekse ekonomik alanda girdiği darboğazlardan çıkmanın çabası içindedir. Eski
Sosyalistlerden umduğunu bulamayan ama demokrasiye olan inançlarını yitirmeyen
Romenler, geçtiğimiz yılın sonunda iktidara liberalleri getirdiler. Bunların,
halkın beklentisine ne derece cevap vereceğini ise zaman gösterecektir. Yarım
asırlık bir komünizm döneminden sonra dış dünyaya açılmaya çalışan Romanya, bir
yandan da Rus tehditi karşısında Nato'ya girmeye çalışmaktadır.
Ülkenin
kuzeyinde yer alan ve çekilmesi Ruslar tarafından durdurulan 14. Ordu, iki ülke
arasında önemli bir problem olarak gündemdeki yerini korumaktadır.Romanya'nın
nüfusunun %10'unu azınlıklar teşkil etmektedir. Bunların en büyüğünü 1.620.198
kişiyle Macarlar oluşturur. Diğerleri ise sırasıyla Romanlar (Çingeneler
409.723), Almanlar (119.000), Ruslar, Ukraynalılar, Türkler ve Leh, Çek, Yunan
gibi küçük azınlıklardır. Romenler'in ileri derecede bir özerklik isteyen
Macarlar dışında, azınlıklarla ilgili bir problemi yoktur. Bu sorun da iki ülke
arasında imzalanan (16.09.1996) bir antlaşmayla şimdilik dondurulmuştur.
Romanya,
azınlıklara tanınan haklar bakımından son derece ileri durumdadır. Bunda, 1989
Aralık ayındaki ayaklanmada Macarlar'ın oynadıkları rolün etkisi gözardı
edilmemelidir. Romen anayasasının 6. Maddesiyle milli azınlıklara dil, din,
kültür ve etnik özelliklerini ifade etme ve koruma hakkı tanınmış; kanunlar
çerçevesinde kendi dillerini ve dinlerini öğrenebilmeleri, ana dilleriyle
eğitim yapabilmeleri serbest bırakılmıştır. Buna karşılık Türk azınlığın,
kendilerine tanınan hakları kullanma konusunda durumu hiç de iç açıcı değildir.
Bunlara geçmeden önce, Dobruca Türkleri'nin tarihine kısaca bir göz atmak
yerinde olacaktır.
internetten
Ziyaretiniz için teşekkürler..